Communist anniversaries as a symphony of power and science : case study of Bulgaria

The aim of the paper is to show the interplay between the power and the science in the context of cultural memory. The focus is on the Cyrillo-Methodian anniversaries in Bulgaria in the communist period, and the object of the analysis is the anniversary of 1969. The context relates to the process of development of new historiography and the functionalization of the nation-centric narrative. The main issue discussed is how the Communist Party, as a political institution, and the Bulgarian Academy of Science, as an academic institution, cooperated to establish a new vision of society. The discussion offers an interpretation in the light of the Orthodox concept of the symphony of power perceived as a metaphor of the relation between the secular and the spiritual power.

W artykule zostaje podjęta kwestia relacji między władzą i nauką z punktu widzenia problematyki pamięci kulturowej. Przedmiotem uwagi są jubileusze cyrylo-metodejskie w okresie komunizmu w Bułgarii w kontekście zjawiska funkcjonalizacji narracji narodocentrycznej i rozwoju nowej historiografii narodowej. Postawione zostaje pytanie o to, jak Bułgarska Partia Komunistyczna (jako instytucja polityczna) i Bułgarska Akademia Nauk (jako instytucja naukowa) współpracują w celu zbudowania nowej wizji społeczeństwa. Za szczególny wyraz tej strategii uznany zostaje jubileusz 1969 roku: 1100 lat od śmierci KonstantynaCyryla Filozofa (tj. św. Cyryla), 100 lat od powstania Bułgarskiej Akademii Nauk i 25 lat od Rewolucji (tj. przejęcia władzy w Bułgarii przez Partię Komunistyczną). Punktem odniesienia są wystąpienia działaczy partyjnych oraz prace uznanych naukowców (historyków i literaturoznawców), podporządkowane komunistycznej rytualności jubileuszowej i służące wykazaniu bezpośredniego związku między władzami komunistycznymi a dziedzictwem cyrylo-metodejskim. W artykule zaproponowana zostaje interpretacja tej relacji w świetle prawosławnej koncepcji symfonii władzy, traktowanej jako metafora relacji między władzą świecką i duchową.