Nazewnictwo Tatr Wysokich : konceptualizacja przestrzeni górskiej

This dissertation has had a twofold purpose. The first one has been creating of a dictionary of Polish toponyms of the High Tatra (both Polish and Slovak part) basing on chosen sources (tourists guides and excursion descriptions from years 1815-2012). The second one has been signalising of the gathered materials for linguistic and cultural research by means of reconstruction of the manner of conceptualisation of mountain space which evidence are chosen Tatra toponyms. The material in form of 4625 proper names has undergone a semantic - motivational interpretation which is situated in the stream of ethnolinguistic research understood in a liguistic manner. This means that the subject of interest of the mentioned scientific field is discovery of conceptualisation manners present in language and characteristic for members of a certain society. In the analysys progress several aspects have been taken into consideration: conceptualisator’s identity, characteristic of conceptualisation’s subjects and processes which happen between them, in other words the point of view (deciding about the manner of subject perception), perspective which it is observed from as well as profiling which occurs in the motivational variety of names.

Niniejsza rozprawa miała dwojaki cel. Pierwszym było stworzenie słownika polskich toponimów Tatr Wysokich (części polskiej i słowackiej) w oparciu o wybrane źródła (przewodniki turystyczne i opisy podróży z lat 1815-2012), drugim zasygnalizowanie wartości zgromadzonego materiału dla badań językoznawczych i kulturowych poprzez podjęcie próby rekonstrukcji sposobu konceptualizacji przestrzeni górskiej, której językowym świadectwem są wybrane tatrzańskie toponimy. Materiał w postaci 4625 nazw własnych został poddany interpretacji semantyczno-motywacyjnej, która mieści się w nurcie badań etnolingwistycznych rozumianych w sposób językoznawczy. Oznacza to, że przedmiotem zainteresowań wspomnianej dziedziny nauki jest odkrywanie zawartych w języku sposobów konceptualizacji świata właściwych członkom danej społeczności. W toku analiz wzięto pod uwagę: tożsamość konceptualizatorów, charakterystykę przedmiotów konceptualizacji oraz procesy, jakie pomiędzy nimi zachodzą, czyli: punkt widzenia (decydujący o sposobie postrzegania przedmiotu), perspektywę, z jakiej jest on obserwowany oraz profilowanie przejawiające się w różnorodności motywacyjnej nazw.