Kant’s philosophy of religion in the context of early modern religious rationalism

Celem artykułu jest wskazanie pewnych aspektów koncepcji religii Kanta, świadczących o jej powinowactwie z nurtem określanym w literaturze przedmiotu mianem racjonalizmu religijnego. Wątki te to między innymi krytyczna interpretacja Pisma św., zaproponowana przez Kanta przede wszystkim w "Religii w obrębie samego rozumu", a także w "Sporze fakultetów", jak również próba utożsamienia Boga i rozumu praktycznego, którą można napotkać, czytając fragmentaryczne notatki niedokończonego dzieła filozofa, wydane jako Opus postumum. Zgodnie z przedstawioną propozycją interpretacja Kantowskiej filozofii religii w odniesieniu do idei religijnych racjonalistów, zwłaszcza tych zainspirowanych myślą Barucha Spinozy, pozwala lepiej zrozumieć dostrzeganą przez współczesnych badaczy radykalizację myśli Kanta, zwłaszcza w jej późnej fazie.

The article analyses certain aspects of Kant’s conception of religion which testify to its affinity with what has been described as religious rationalism. These aspects include a critical reading of the Scriptures, proposed primarily in "The religion within the bundaries of mere reason" and "The conflict of the faculties", as well as an attempt to identify God with practical reason, which can be found in the notes written for the unfinished work of the philosopher, published as the Opus postumum. I suggest that by reading Kant in light of the ideas of the early modern religious rationalists, especially those inspired by the thought of Baruch Spinoza, one can better explain the radicalization of Kant’s late views on religion, recognized by some contemporary scholars.