Co kto w swoich widzi snach : obrazy i fantazmaty polskiej scenografii teatralnej drugiej połowy XX i początków XXI wieku

W dość powszechnym przekonaniu w polskiej scenografii po 1945 roku powracają stale podobne obrazy układające się w wyraziste grupy. Nawiedzają one wyobraźnię scenografów, wskazując na dominujące w społecznej wyobraźni i pamięci tematy, zjawiska i doświadczenia, także traumatyczne. Prezentacja tych obrazów w formie kolejnych „galerii” tworzyć ma swoisty atlas owej zbiorowej wyobraźni ujmowanej w ramy sceny. Poszczególne części tego zbiorowego imaginarium wychwytywanego przez teatr to: 1 pokój wraz z jego wyposażeniem (szczególnie stół, łóżko, drzwi, okna, lustra, szafa) oraz pomieszczeniami przyległymi (kuchnia, łazienka), poszerzającymi i otwierającymi pozornie zamkniętą przestrzeń; 2 przestrzenie zniszczenia (ruiny, śmietniska i złomowiska, błoto i brud, cmentarze); 3 przestrzenie opresji i ofiary (więzienia i obozy, poczekalnie, sale sądowe i gabinety władzy, laboratorium i szpital, świątynia); 4 popkulturowy magazyn rekwizytów i konwencji (estrada, sport, zabawa) oraz 5 teatr jako historyczny i metafizyczny mikrokosmos. Kolekcja obrazów nawiedzających polskie sceny po 1945 roku prezentowana jest zarówno w formie narracji słownej jak i plastycznej.

According to a quite common conviction after 1945 Polish stage design has been haunted by similiar images forming some specific groups. They were present both in the imagination of the artists and the social imagination of Poles that were experiencing similiar situations, phenomena and traumas. Presentation of these images composed into the series of ‘galleries’ leads to creating a kind of atlas of the social imaginagtion as performed on stage. The subsequent parts of this collective imaginarium are as follows: 1 a living-room with its furnishings (especially a table, a bed, the doors and windows, a mirror, a robe) and the adjoining places (a kitchen, a bathroom), enhancing and openning what seems to be a closed space; 2 the spaces of destruction (ruins, scrap and thrash heaps, mud and dirt, cementaries); 3 the spaces of oppression and sacrifice (jails and camps, waiting rooms and courts, laboratories and hospitals, churches); 4 pop-culture repository of props and conventions (pop-stage, sports, nightlife); 5 theatre as a historical and methaphysical microcosm. These collection of images hauntig the Polish stages after 1945 is here presented both in the form of a word and visual narration.