Wybrane problemy zdrowotne dziecka z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów : koncepcja opieki pielęgniarskiej

Juvenile idiopathic arthritis (JIA) is a heterogeneous group of diseases, for the most part autoimmune, covering all forms of arthritis of unknown etiology, lasting at least 6 weeks and always beginning before the age of 16. Etiopathogenesis of JIA is not fully understood. It is assumed that various factors play a role in the onset of the disease, including genetic, autoimmune and immunological. Juvenile idiopathic arthritis usually occurs with periods of exacerbation and clinical remission. The essence of the disease is a chronic inflammatory process that damages articular cartilage, bone epiphyses, tendon sheaths and tendon trailers, as well as responsible for post-articular symptoms and systemic complications. In the course of JIA, disorders of patients are observed not only in the biological area, but also in psycho-emotional and social aspect. A patient with JIA requires comprehensive, specialized therapeutic management. The nursing care in JIA includes primarily: participation in proceedings aimed at eliminating or minimizing inflammatory and immunological activity of the disease, stopping/slowing the progression of lesions in joints, eliminating pain, preventing developmental disorders and disability, as well as reducing the risk of developing osteoporosis and organ complications. A key element of nursing care directed at the child and family is reliable, individualized health education and providing support at every stage of the disease, including a period of clinical remission. The purpose of the report is to present selected health problems of a child with juvenile idiopathic arthritis and to propose methods to solve them in the activities of the nursing team.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) to niejednorodna grupa chorób, w przeważającej części o charakterze autoimmunologicznym, obejmująca wszystkie formy zapalenia stawów o nieznanej etiologii, trwająca co najmniej 6 tygodni i rozpoczynająca się zawsze przed ukończeniem 16. r.ż. Etiopatogeneza MIZS nie została w pełni poznana. Przyjmuje się, że w patogenezie choroby odrywają rolę różne czynniki, m.in. genetyczne, autoimmunizacyjne i immunologiczne. MIZS zwykle przebiega z okresami zaostrzeń i klinicznej remisji. Istotą choroby jest przewlekły proces zapalny, uszkadzający chrząstkę stawową, nasady kostne, pochewki ścięgniste oraz przyczepy ścięgien, a także odpowiedzialny za objawy pozastawowe i powikłania układowe. W przebiegu MIZS obserwuje się zaburzenie funkcjonowania pacjentów nie tylko w obszarze biologicznym, ale również psycho-emocjonalnym i społecznym. Pacjent, u którego rozpoznano młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów wymaga kompleksowego, specjalistycznego postępowania terapeutycznego. Opieka pielęgniarska w MIZS obejmuje przede wszystkim: udział w postępowaniu mającym na celu eliminację lub minimalizację aktywności zapalnej i immunologicznej choroby, zatrzymanie/spowolnienie postępu zmian chorobowych w stawach, eliminację bólu, zapobieganie zaburzeniom rozwojowym i niepełnosprawności, a także zmniejszenie ryzyka rozwoju osteoporozy oraz powikłań narządowych. Istotny element opieki pielęgniarskiej ukierunkowanej na dziecko i jego rodzinę stanowi rzetelna, zindywidualizowana edukacja zdrowotna oraz udzielanie wsparcia na każdym etapie choroby, także w okresie klinicznej remisji. Celem doniesienia jest przedstawienie wybranych problemów zdrowotnych dziecka dotkniętego MIZS oraz zaproponowanie metod ich rozwiązania w działaniach zespołu pielęgniarskiego.