Zastosowanie substancji pochodzenia naturalnego w pielęgnacji skóry atopowej

Atopic dermatitis (AD) is a chronic and recurrent dermatosis characterized by excessive skin dryness and severe itching. The pathomechanism of this disease still has not been fully understood, but it is believed that genetic and environmental factors play important role in the development of AD. The structure and function of the patient’s skin barrier is impaired, therefore the key element of the therapy is systematic hydration-focused skin care. Nowadays, cosmetics which contain ingredients of natural origin are becoming more and more popular. These plant-derived raw materials are a source of many active substances that can help in soothing skin inflammation. The first part of the thesis presents the general characteristics of atopic dermatitis: the clinical picture of the disease, pathogenesis, as well as preventive behaviours, treatment methods and skincare procedures. The main part contains description of 16 plant species that may prove effective in adjuvant treatment of AD: their botanical description, occurrence, obtained raw materials and biologically active substances. The effects of these plants and their modern use in cosmetology have also been described. Particular attention was paid to the latest clinical trials confirming the positive effect of the use of plant materials on atopic skin. The last part of the thesis presents 20 cosmetic products currently available on the market, which contain the previously discussed plant species. Selected cosmetics have been divided into 4 categories: creams, lotions and cleansing products for adults and products for children’s atopic skin care.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą i nawrotową dermatozą, charakteryzującą się nadmierną suchością skóry oraz jej nasilonym świądem. Patomechanizm tego schorzenia nadal nie został do końca poznany, jednak uważa się, że istotną rolę w powstawaniu AZS pełnią czynniki genetyczne i środowiskowe. U chorych struktura i funkcja bariery skórnej zostaje zaburzona, dlatego kluczowym elementem terapii jest systematyczna pielęgnacja skóry, tak aby przywrócić jej odpowiednie nawilżenie oraz natłuszczenie. Obecnie coraz większą popularnością cieszą się kosmetyki zawierające składniki pochodzenia naturalnego. Surowce te stanowią źródło wielu substancji aktywnych, które mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych skóry.W pierwszej części pracy została przedstawiona ogólna charakterystyka atopowego zapalenia skóry: obraz kliniczny schorzenia, patogeneza, a także zachowania profilaktyczne, metody leczenia oraz postępowanie pielęgnacyjne. Następnie w części zasadniczej omówiono 16 wybranych gatunków roślin, które mogą okazać się skuteczne w uzupełniającym leczeniu AZS. Przedstawiono ich opis botaniczny, występowanie, pozyskiwane surowce i zawarte w nich substancje biologicznie czynne. Zostało również opisane działanie tych roślin oraz ich współczesne zastosowanie w kosmetologii. Szczególną uwagę zwrócono na najnowsze badania kliniczne, potwierdzające pozytywny wpływ stosowania surowców roślinnych na skórę atopową. W ostatniej części pracy zaprezentowano 20 produktów kosmetycznych, dostępnych obecnie na rynku, które posiadają w swoim składzie omówione wcześniej gatunki roślin. Wybrane kosmetyki zostały podzielone na 4 kategorie: kremy, balsamy i produkty myjące dla dorosłych oraz produkty do pielęgnacji skóry atopowej dzieci.