W poszukiwaniu atrybutów urody w prekolumbijskiej kulturze Majów: modyfikacja czaszek.

The aim of this bachelor thesis is to investigate the practice of skull modification in pre-Columbian Mayan culture with its territory in ancient Mesoamerica. The research attempts to understand in particular the reasons for this custom, the process of shaping the skull and possible health effects. Modified skulls from selected archaeological sites and various chronological periods were also analyzed. The methodology of the work included mainly scientific literature in bioarchaeology, ethnoarchaeology, ethnohistory, as well as iconographic representations. The most important results of this research work include the use of devices for the modification of the skull by women only on newborns, the existence of various motivations for modifying the skull and the difficulty in unequivocally defining the health consequences. From discoveries of skulls from various parts of the Maya area, it is also known that the preferences of skull shape vary with place and time. The custom of intentionally modifying the skull survived until the Spanish Conquest, but its remnants can be traced to the modern inhabitants of Mesoamerica.

Celem niniejszej pracy licencjackiej stanowiło zbadanie praktyki modyfikacji czaszek w prekolumbijskiej kulturze Majów mającej swoje terytorium w starożytnej Mezoameryce. W badaniach podjęto próbę zrozumienia w szczególności przyczyn tego zwyczaju, przebiegu kształtowania czaszki oraz możliwych skutków zdrowotnych. Analizie poddano również zmodyfikowane czaszki z wybranych stanowisk archeologicznych i różnych okresów chronologicznych. Metodyka pracy obejmowała głównie literaturę naukową z bioarcheologii, etnoarcheologii, etnohistorii, a także przedstawienia ikonograficzne. Do najważniejszych wyników tejże pracy badawczej należy stosowanie urządzeń do modyfikacji czaszki przez kobiety wyłącznie na noworodkach, istnienie różnych motywacji modyfikowania czaszki oraz trudność w jednoznacznym określeniu konsekwencji zdrowotnych. Z odkryć czaszek pochodzących z rozmaitych części obszaru Majów wiadomo także o zmiennych preferencjach w kształcie czaszki zależnych od miejsca i czasu. Zwyczaj intencjonalnego modyfikowania czaszki przetrwał aż do konkwisty hiszpańskiej, jednak jego pozostałości można doszukiwać się u współczesnych mieszkańców Mezoameryki.