Odpowiedzialność w etyce post nietzscheańskiej

Praca traktuje o zagadnieniu etyki zwanym odpowiedzialnością. Zagadnienie to jest rozpatrzone na przestrzeni historii filozofii od Fryderyka Nietzschego po Józefa Tischnera. W pierwszej części praca skupia się na tym, jak Nietzsche rozumie odpowiedzialność przez pryzmat jego koncepcji próby odrzucenia boga i w następstwie wykreowania nadczłowieka. Odrzucenie boga i zbyt duże nakierowanie na człowieka jednostkowego ma doprowadzić do tragedii samotności jednostki w świecie. Następnie praca skupia się na ukazaniu naturalnej skłonności człowieka do bycia razem z innymi. Pojawia się tutaj myśl Ludwika Feuerbacha i jego rozważania na temat społecznej natury człowieka w społeczeństwie starożytnego Rzymu oraz w społeczeństwie chrześcijańskim. Człowiek w tych społecznościach miał potrzebować grupy lub kościoła jako instytucji zrzeszającej, do skonkretyzowania siebie jako Ja. Mając to na uwadze, praca zaczyna zmierzać ku tytułowemu zagadnieniu odpowiedzialności, aby ostatecznie udowodnić tezę o tym, iż człowiek potrzebuje drugiego. Pierwsza jest koncepcja Emmanuela Levinasa na temat tak zwanej "twarzy drugiego człowieka". Moje Ja ma potrzebować zauważenia Drugiego, aby poprzez niego móc ukonstytuować w pełni swoje Ja. Inni mają być niesamowicie ważni w naszym życiu, bez relacji zwrotnych od Drugiego rzeczy takie jak język miałyby nie mieć sensu, ponieważ wszelkie staranie się ma być nakierowane na jakiś zwrot. Po Levinasie następuje naturalny zwrot w stronę etyki Józefa Tischnera, która to jest inspirowana myślą Levinasa. Tischner przyjmuje istotność Drugiego i dodaje koncepcję solidarności. Rzeczona solidarność ma brać pod uwagę nie tylko Drugiego jako jednostkę, ale ludzi jako grupę. Wspólna odpowiedzialność społeczna ma być drogą do dobrej wspólnotowości, a co za tym idzie rozwoju każdej jednostki poprzez zbiorowe działanie. Solidarność jest w pracy kontrtezą na wybranie samego siebie Nietzschego.

The main subject of this very paper is a problem of responsibility in ethics. Article takes this issue through ethical works from Nietzsche to Tischner. The first part of the paper concerns the nietzschean view of responsibility through the “god is dead” statement which leads us to the ubermensch concept. The rejection of god and the too self-centered idea of a person is the very origin of human loneliness in the world and because of this its tragedy. Next part tries to catch Feuerbach's idea of a great meaning of persons' attendance in the society from ancient Rome to the early christian church. Bearing this in mind, the article takes us to another part which is about Emmanuel Levinas idea of the face of the Other. After this part article tries to catch Tischner’s idea of solidarity with Others based on the concept of the Other by Levinas.