Niniejsza książka przedstawia analizę pięciu zbiorów poezji irackiego poety Hatifa Janabiego (Hātif Janābī): "Farādīs, ayā’il wa ʻasākir" (Raje, jelenie i żołnierze), 1998, "Raġba bayna ġaymatayn" (Pożądanie między dwiema chmurami), 2009, "Mawʻid maʻa šafrat as-sikkīn" (Spotkanie z ostrzem noża), 2012, "Iḏā daẖalta baytanā fa-satuqabbil qadamayka al-ʻataba" (Jeżeli wejdziesz do naszego domu, to próg pocałuje twoje stopy), 2014 i "Walīmat al-asmāk" (Uczta ryb), 2917. Niniejsze badanie ma na celu omówienie niezwykle istotnych aspektów poezji Janabiego związanych z jej treścią ideową i filozoficzną. Skupiono się przy tym na wielu powiązaniach, na których opierają się teksty i które są istotnymi aspektami bujnego świata poety. Książka składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy dotyczy tematu alienacji, który dominuje w znacznej części poezji Janabiego i jest wyraźnie widoczny we wszystkich badanych wierszach. Rozdział drugi analizuje ważkie zagadnienia związane z podmiotem lirycznym, indywidualnym i zbiorowym oraz sprawami egzystencji. Ponadto skupia się na kluczowych pojęciach często akcentowanych w twórczości irackiego poety, takich jak humanizacja, animalizacja i uprzedmiotowienie. Kolejny rozdział omawia semantyczne i symboliczne konotacje tytułu, zwracając uwagę na jego aluzyjność oraz dokonuje przeglądu możliwości tekstu w kontekście symboliki, wieloznaczności i zagadkowości. Porusza również ważną kwestię powracającą w wierszach Janabiego, czyli dualizm ślepoty i widzenia, koncentrując się na analizie jego symbolicznych skojarzeń. Czwarty rozdział jest poświęcony otwartości tekstu. Pokazuje częste współoddziaływanie legend, symboli religijnych, świętych ksiąg i wizerunków Boga z kontekstami poetyckimi oraz akcentuje biegłość poety w wykorzystaniu ich jako narzędzia służącego do konstruowania ideowego i filozoficznego przesłania. Analiza tekstów pozwala stwierdzić, że Janabi nie traktuje mitów, świętych ksiąg i ich symboli powierzchownie. Jego wiersze zatem często są złożone i niejednoznaczne, a owa niejednoznaczność sprawia, że odbiorca czyta je z wielką kontemplacją i refleksją, zwracając uwagę na nieznane mu wcześniej pola poznawcze i kulturowe. Przeanalizowane teksty unaoczniają szeroką wiedzę i erudycję poety oraz jego znajomość aktualnych trendów we współczesnej poezji światowej. To właśnie skłania do stwierdzenia, że utwory Janabiego wzbogacają myśl czytelnika i umożliwiają mu poznanie innych kultur i niesamowitych światów. Pobudzają także wyobraźnię, sprawiając, że cieszy się on estetyką poetyckiego smaku.
This study reveals important aspects in the contents of the poetic achievement of Hatif Janabi – the son of the Arab environment with its ancient culture, and at the same time a companion of Polish culture, which is distinguished among European societies by its unique Slavic character. Janabi’s poetry expresses a great sensitivity to the hardships of life in a world of painful alienation, revealing anxieties of expatriation and the writer’s philosophy of existence. This is what makes his poetry an expression of human concerns and a revelation close to the soul, not to mention its great intellectual value that makes it a true representative of two ancient cultures – Eastern and European.
The topics of Janabi’s poetry are varied, as they touch on many aspects of a person’s life, his being, setbacks, hopes, and disappointments. They highlight multiple manifestations of human savagery and draw attention to the humanization of animals and objects in search of traits that humans had lost. Just as the contents of the poetic texts attract the attention of the reader and the critic, their semantic and rhetorical predicates also arouse interest. Interpretations of the texts and their titles reveal the aesthetics of poetic contexts and their symbolic and intellectual value.
Poetry becomes the partner of the desert and emptiness simultaneously: both are the source of the creator’s fear. Despite the clear contradiction between dark poetry and lit space, Janabi unites these two opposites into one whole, which can be comprehended only by poets. It is only they who are able to envision a complete life among wild sands, filled with secrets. In this lies the symbolism of the desert, unveiling its surreal nature filled with the abundance of various images and contradictions, impossible to notice by means of an inattentive glance. The poet can do nothing but worriedly push away all fears of getting lost in this completely dark world.
