Właściwość delegacyjna sądu oparta na względach celowości w postępowaniu nieprocesowym

The article addresses the problem of the appropriate application of the provisions on contentious proceedings in non-contentious proceedings with regard to the basis of the power to delegate, referring to the good of the judiciary (with particular emphasis on the guarantee of the judge’s impartiality) under Articles 441, 442, 481 of the Civil Procedures Code. The findings in this matter required a detailed examination of the relationship between these provisions and the grounds for delegating jurisdiction for non-contentious proceedings, based on the criterion of purposefulness, as referred to in Article 508 § 2 and 3 CPC. A thorough analysis of the issue in question revealed a number of fundamental interpretative doubts arising from the lack of appropriate coherence between these provisions. An attempt to find a reasonable solution through a teleological, systemic and pro-constitutional interpretation revealed the negative impact of the disturbance of intra-system connections caused by ill-considered changes in the law on the correct operation of the mechanism of the appropriate application of the provisions on contentious proceedings to non-contentious proceedings, which is necessary for the efficient functioning of the procedural provisions based on the model of merging the regulation of contentious and non-contentious proceedings into one normative act.

Artykuł stanowi próbę refleksji nad problemem odpowiedniego stosowania w postępowaniu nieprocesowym przepisów o procesie w zakresie podstaw właściwości delegacyjnej, odwołujących się do dobra wymiaru sprawiedliwości (ze szczególnym uwzględnieniem gwarancji bezstronności sędziego) z art. 441, 442, 481 k.p.c. Dokonanie ustaleń w tej kwestii wymaga szczegółowego zbadania stosunku ww. przepisów do specyficznej dla postępowania nieprocesowego podstawy właściwości delegacyjnej opartej na kryterium celowości, o której mowa w art. 508 § 2 i 3 k.p.c. Wnikliwa analiza przedmiotowego zagadnienia ujawniła wiele zasadniczych wątpliwości interpretacyjnych wynikających z braku należytej koherencji pomiędzy tymi przepisami. Próba ich sensownego rozwiązania na drodze wykładni celowościowej, systemowej i prokonstytucyjnej uwidoczniła negatywny wpływ zaburzenia powiązań wewnątrzsystemowych wywołanych nieprzemyślanymi zmianami prawa na prawidłowość działania mechanizmu odpowiedniego stosowania przepisów o procesie do postępowania nieprocesowego, niezbędnego do sprawnego funkcjonowania przepisów procesowych opartych na modelu scalenia regulacji procesu i postępowania nieprocesowego w jednym akcie normatywnym.