Między magią, strachem a religią : o tabuizacji śmierci w komunikacji językowej : na przykładzie nekrologów internetowych

The communication about death has been a social taboo since the beginning of the history of the mankind. The cultural constraints determining the form and content of this communication have led to the development of linguistic strategies such as euphemisms, metatextual strategies and a high degree of the stereotypisation of the text, which enable to avoid direct references to the sphere of dying. In this paper we present an analysis of linguistic strategies used for the tabooisation of the sphere of dying in Polish internet obituaries. The focus of attention lies on the quantitative and qualitative characteristics of euphemisms referring to the act of dying, as well as the role of metatextual strategies in the communication about death.

Śmierć od zarania dziejów była objęta tabu, a komunikacja na temat umierania podlegała ścisłym restrykcjom społecznym. Uwarunkowania kulturowe, które miały istotny wpływ zarówno na formę, jak i na treść tej komunikacji, doprowadziły do wykształcenia się całego szeregu strategii językowych umożliwiających uniknięcie bezpośrednich odniesień do śmierci, takich jak użycie eufemizmów, wysoki stopień stereotypizacji tekstu oraz strategie metatekstualne, np. przemilczenie informacji o zgonie. W niniejszym tekście autorka podejmuje próbę analizy strategii językowych służących tabuizacji sfery umierania we współczesnych nekrologach internetowych. Przedmiot badań stanowi charakterystyka ilościowa i jakościowa określeń zastępczych występujących we wspomnianym gatunku tekstu, jak również rola stereotypizacji komunikatu i strategii metatekstualnych w komunikacji na temat śmierci.