Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Tytuł pozycji:

Poetic prose : Pentalogy

Tytuł:
Poetic prose : Pentalogy
Proza poetycka : Pentalogia
Autorzy:
Matuszek-Stec, Gabriela
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Słowa kluczowe:
Nad morzem
Z cyklu Wigilii
De profundis
Stanisław Przybyszewski
edycja krytyczna Requiem aeternam
proza poetycka
Język:
polski
Dostawca treści:
Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego
Książka
  Przejdź do źródła  Link otwiera się w nowym oknie
Pierwszy tom Dzieł literackich Stanisława Przybyszewskiego (1868-1927) rozpoczyna jedenastotomową krytyczną edycję utworów jednego z najważniejszych twórców polskiego modernizmu, autora głośnego manifestu Confiteor, pisarza dwujęzycznego, który debiutował w literaturze niemieckiej w 1892 r. i który zajmuje w istotne miejsce także w jej obszarze. Tom zatytułowany Proza poetycka. Pentalogia zawiera wczesne utwory, powstające w języku niemieckim w okresie 1893-1898, a w języku polskim w latach 1898-1901, które stanowiły odrębne książkowe publikacje: Totenmese (1893) - Requiem aeternam (wyd. książkowe 1904), Vigilien (1895) - Z cyklu Wigilii (1899), De profundis (niem. 1895, polskie 1900), Androgyne (polskie 1900, niem.1906), Nad morzem (1899) - Epipsychidion (1900). Układ tomu pochodzi od autora, który wielokrotnie wyrażał wolę wydania pentalogii (w okresie berlińskim używał jeszcze określenia Pentateuch), czyli pięciu utworów, do których, oprócz poematów prozą, włączył także De profundis. Koncepcja ta nie została zrealizowana za życia pisarza, obecna edycja spełnia po latach ten autorski zamysł. Niniejszy tom otwiera Wprowadzenie do całej, 11-tomowej edycji, uzasadniające podjęcie tego ogromnego przedsięwzięcia i prezentujące jego kształt oraz zasady. W pierwszej części tomu zamieszczony został wstęp historycznoliteracki, w którym przedstawione zostały okoliczności biograficzne, w jakich powstawały poematy oraz interpretacje wszystkich utworów zawartych w tomie, a na końcu wstępu zamieszczono obszerny podrozdział omawiający historie ich niemieckiej i polskiej recepcji. Po wstępie umieszczone są utwory literackie, opatrzone komentarzami rzeczowym, historycznoliterackimi i językowymi, w formie przypisów na dole strony. Jako dodatek do części literackiej tomu umieszczony został Appendix, w którym znalazł się wstęp do niemieckiego wydania Totenmesse (1893), który nie został przetłumaczony przez Przybyszewskiego na język polski, ale jego udostępnienie wydaje się konieczne ze względu ujawniony w nim autorski zamysł utworu, a także wstęp do De profundis, poprzedzający niemiecki pierwodruk, zatytułowany Pro domo mea ((1895), który również nie był ogłoszony w autorskiej wersji po polsku (oba teksty publikujemy w przekładzie autorki opracowania). W Appendixie zamieszczono także wstęp Frontispice (1922) dołączony wprawdzie do wydania De profundis Lektora, ale nie związany ściśle z utworem, ponieważ pierwotnie miał ukazać się jako odrębna broszura. Druga część tomu to obszerny Dodatek krytyczny, który obejmuje dodatki krytyczne do wszystkich utworów, poprzedzone uwagami wstępnymi, zawierającymi ogólne informacje na temat zasad edytorskich stosowanych wobec utworów wchodzących w skład tomu. Dodatki do poszczególnych utworów mają taką samą dwudzielną strukturę, obejmującą Notę edytorską zawierającą Uwagi wydawcy, Edytorskie decyzje wstępne i Uwagi techniczno-redakcyjne oraz Aparat krytyczny obejmujący Rejestr zmian, Rejestr odmian oraz Zestawienie wersji polskiej i niemieckiej (to ostatnie dotyczy utworów, których pierwodruki powstały w języku niemieckim, czyli Requiem aeternam, Z cyklu Wigilii, De profundis i Nad morzem). Zamieszczono tu informacje o okolicznościach i etapach powstawania tekstu, współpracy autora z wydawnictwami, omówione zostały zachowane przekazy oraz uzasadniono wybór podstawy tekstowej (we wszystkich przypadkach jest to ostatnie wydanie za życia autora) i innych edytorskich decyzji, a także zasady modernizacji tekstu w zakresie fleksji, pisowni i interpunkcji. Język pisarza modernizowano ostrożnie, starając się zachować swoiste cech jego stylu oraz emocjonalną interpunkcję. Część druga Dodatku to Aparat krytyczny zawierający rejestr zmian wprowadzonych przez edytora, rejestr odmian tekstu, skrótowe zestawienie polskiej i niemieckiej wersji (jeśli utwór powstawał najpierw w języku niemieckim). W dwu przypadkach do dodatku został dołączony aneks: przy Androgyne zamieszczony został pierwotny wariant drugiej części poematu, pt. Androgyne, z „Życia” 1899 nr 1, ponieważ stanowi on odrębny wariant tekstu, przy Na morzem opublikowany został autograf Rapsodu III. Nad morzem. Na końcu tomu umieszczona została bibliografia, obejmująca bibliografię podmiotową, zawierającą adresy bibliograficzne wykorzystanych utworów i wszystkich ich wariantów (wraz z linkami do wydań dostępnych online) oraz bibliografię przedmiotową, obejmującą recenzje i opracowania dotyczące utworów zamieszczonych w tomie, wykorzystane podczas przygotowywania edycji. Tom domyka indeks nazwisk pojawiających się w utworach, komentarzach do utworów, przypisach do wstępu historycznoliterackiego, oraz w Aparacie krytycznym.

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies