Ścieżkami jogów – Paul Brunton’s reportage translated by Wanda Dynowska

This paper presents the history of Wanda Dynowska’s Polish translation of Paul Brunton’s reportage A Search in Secret India (1934); Polish edition: Ścieżkami Jogów (1939). Based on theoretical and methodological inspirations, it discusses the influence of socio-cultural factors on the target text. My research is guided by the postulates of Anthony Pym, Lieven D’hulst, André Lefevere, and Lawrence Venuti; it applies the concepts of refraction, patronage, paratexts, cultural translation, domestication and foreignisation. I introduce the biographies of the author and the translator to identify correlations between their experiences and circumstances and the characteristics of the English and Polish versions of the reportage. An important role in the Polish text is played by numerous paratextes, mainly photos from India and footnotes, which both prove the translator’s visibility and explain the need to publish this text on the Polish market. I analyse Dynowska’s translation choices, focusing mainly on religious and cultural contexts, to show that the translator used domesticating solutions in order to bring Indian culture closer to her Polish readers. I demonstrated that despite the common perception of domestication as an unethical strategy showing a lack of respect for the original, Dynowska’s decisions were in fact motivated by her genuine belief in the equality and indeed similarity between Poland and India; in that respect, research into translator biography helps nuance translation criticism.

Niniejsza praca omawia historię przekładu reportażu Paula Bruntona A Search in Secret India (1934; wydanie polskie: Ścieżkami Jogów, 1939), ze szczególnym uwzględnieniem roli jego tłumaczki, Wandy Dynowskiej. W oparciu o inspiracje teoretyczno-metodologiczne przedstawiam wpływ czynników społeczno-kulturowych, w tym biografii tłumaczki, na powstały tekst. W przeprowadzeniu badań kierowałam się postulatami Anthony’ego Pyma, Lievena D’hulsta, André Lefevere'a i Lawrence’a Venutiego; wykorzystałam pojęcia refrakcji, patronatu, paratekstów, przekładu kulturowego, udomowienia i egzotyzacji. Przytaczam biografie autora i tłumaczki, co pozwala znaleźć korelacje pomiędzy ich doświadczeniamii okolicznościami powstania tekstów, a charakterystyką przekładu. Ważną rolę w polskim tekście odgrywają liczne parateksty – zdjęcia, które ilustrują przedstawiane w książce miejsca i postaci, a także przypisy, które dowodzą widoczności tłumaczki i wyjaśniają potrzebę publikacji takiego tekstu na polskim rynku. Analiza wyborów translatorskich Dynowskiej, skoncentrowana głównie na kontekstach religijnych i kulturowych, dowodzi, że tłumaczka starała się przybliżyć kulturę Indii Polakom, udomawiając tekst oryginału. Równocześnie moje badania pokazują, że uwzględnienie biografii tłumaczy i szerszego kontekstu społeczno-kulturowego pomaga zniuansować krytykę strategii udomawiającej jako nieetycznej – mimo obiegowego utożsamiania udomowienia z wyższościowym brakiem szacunku do oryginału, w przypadku Ścieżkami Jogów manipulacje Dynowskiej były wyrazem jej głębokiego przekonania o równości, a wręcz podobieństwie kultur Polski i Indii.