„Mysteriet förblev olöst”. Analiza gatunkowa powieści Emelie Schepp Märkta för livet

The purpose of my thesis is to analyze how the Swedish novel Märkta för livet, written by Emelie Schepp and published in 2013, fits into the genre framework of the crime novel. In my thesis I use concepts such as literary genre by Alastair Fowler and the crime novel by Stanko Lasić, Tzvetan Todorov, Richard Alewyn and S.S. Van Dine. I base my analysis on the narratological model proposed by Shlomith Rimmon-Kenan with references to Seymour Chatman’s and Gerald Prince’s theories.My thesis is divided into two chapters − a theoretical and analytical part. In the theoretical chapter, I briefly present the history of the crime novel. I define its time frame and present a few authors who played an important role in this genre’s development. Then, I present the novel I am analyzing and the passages of commentary concerning it. At the end of the theoretical part, I explain one of the basic concepts used during the analysis− literary genre. I also present three basic narratological categories.In the analytical section, I focus on the elements that make the story − plot, characters, time and setting. I present a plot-paraphrase , of Märkta för livet. Then I discuss the grammar of the plot and elements that close and open the plot. I analyze the characters in Märkta för livet to see in what way they fit into standard roles in a crime novel and to determine their complexity. Finally, I examine the time and setting of the novel’s action. The final chapter contains a summary, final conclusions and prospects for further research of the material.

Celem mojej pracy licencjackiej jest zbadanie, w jaki sposób szwedzka powieść Märkta för livet autorstwa Emelie Schepp wydana w 2013 roku wpisuje się w ramy gatunkowe powieści kryminalnej. W mojej pracy posługuję się pojęciami takimi jak gatunek literacki w rozumieniu Alastaira Fowlera i powieść kryminalna w ujęciu Stanka Lasića, Tzvetana Todorova, Richarda Alewyna oraz S.S. Van Dine’a. Swoją analizę opieram na modelu narratologicznym zaproponowanym przez Shlomith Rimmon-Kenan wzbogaconym o odwołania do teorii Seymoura Chatmana i Geralda Prince’a.Pracę podzieliłam na dwa rozdziały – rozdział teoretyczny oraz rozdział analityczny. W rozdziale teoretycznym prezentuję krótko historię powieści kryminalnej, określam jej ramy czasowe oraz wspominam autorów, którzy odegrali istotną rolę w tworzeniu i rozwoju tego gatunku. Następnie przedstawiam dokładniej analizowaną przeze mnie powieść oraz dotyczące jej fragmenty krytyki. Pod koniec rozdziału teoretycznego wyjaśniam także jedno z podstawowych pojęć stosowanych podczas analizy, czyli gatunek literacki. Prezentuję także trzy podstawowe kategorie narratologiczne.W rozdziale analitycznym skupiam się z kolei na poszczególnych elementach budujących historię – intrydze, postaciach, czasie i miejscu akcji. Prezentuję parafrazę intrygi analizowanej przeze mnie powieści, omawiam gramatykę intrygi oraz elementy zamykające i otwierające intrygę. Dokonuję analizy bohaterów Märkta för livet, aby sprawdzić, w jakim stopniu wpisują się w standardowe role w powieści kryminalnej oraz by określić stopień ich złożoności. Na koniec badam także czas i miejsce akcji w powieści. Ostatni rozdział zawiera podsumowanie, wnioski końcowe oraz perspektywy dalszych badań materiału.