Legal Italian in Italy and in the EU institutions

Il presente libro tratta del linguaggio giuridico italiano e del linguaggio comunitario italiano a confronto ed è diviso nella parte teorica e nella parte empirica. La prima illustra le peculiarità di entrambe le varietà al fine di ottenere un ampio spettro della tematica e costituisce il punto di partenza della analisi. La parte empirica comincia con la presentazione del corpus selezionato, dei recenti studi comparativi come introduzione all’analisi qualitativa del corpus. L’analisi lessicale si concentra sulla presenza dei prestiti provenienti dalla lingua inglese e dalla lingua latina. Il capitolo seguente è focalizzato sulla questione dei tecnicismi specifici e collaterali. Per rendere l’indagine maggiormente obiettiva, ci si è avvalsi delle principali grammatiche italiane (Dardano, Trifone, Serianni, Salvi e Vanelli) e dei dizionari GRADIT, Treccani e Internazionale online. L’analisi sintattica si focalizza sulla presenza dei principali fenomeni sintattici (participi presenti e passati, tempi e modi, congiunzioni) presenti nella parte teorica per verificare le differenze e le similitudini tra le due varietà. Inoltre, nell’analisi lessicale e sintattica sono stati effettuati i calcoli di normalizzazione al fine di mostrare con maggiore certezza la presenza di un dato fenomeno linguistico e per rendere l’analisi più precisa malgrado l’asimmetria del corpus. L’ultimo capitolo presenta l’analisi e le proposte di semplificazione di alcuni articoli del corpus ritenuti complessi dal punto di vista della comprensione secondo precisi criteri. Le conclusioni finali riassumono le osservazioni illustrate nelle singole parti analitiche e presentano possibili percorsi di ricerca.

The present book investigates Italian legal language and the language of EU legal acts and offers a comparative analysis thereof. It is divided into a part concerning theory and an analytical part. The first part presents the characteristics of both languages to gain a wider perspective on the topic and forms the starting point for analysis. The analytical part opens with a description of the selected corpus and a literature review of the field as an introduction to qualitative corpus analysis. The occurrence of borrowings from English and Latin is the focus of the lexical analysis. The subsequent chapter concerns technical terms based on a division into tecnicismi specifici and tecnicismi collaterali, which have a strictly stylistic function. In order to render the research more objective, leading Italian grammar books (Dardano, Trifone, Serianni, Salvi e Vanelli) and the GRADIT, Treccani, and Internazionale online dictionaries were employed. The syntactic analysis concerns the occurrence of the most important syntactic phenomena to identify the differences and similarities between the language of EU legal acts and Italian legal language. Furthermore, corpus word count normalization to a million was carried out in the lexical analysis in order to obtain objective results concerning the occurrence of a given linguistic phenomenon and to minimize the differences in the word count between groups of texts. The final chapter comprises the analysis and proposals to simplify selected articles from the corpus deemed difficult to understand based on the criteria contained in the part concerning theory. The conclusions constitute a summary of the observations from the analytical part and present potential research perspectives.

Niniejsza praca dotyczy włoskiego języka prawnego oraz języka aktów prawnych UE w perspektywie porównawczej i jest podzielona na część teoretyczną oraz na część empiryczną. Pierwsza przedstawia cechy obu języków w celu otrzymania szerokiego obrazu tematyki oraz stanowi punkt wyjścia analizy. Część praktyczną rozpoczyna opis wybranego korpusu, badań przeprowadzonych w tej dziedzinie celem wstępu do analizy jakościowej korpusu. Analiza leksykalna skupia się na obecności zapożyczeń z języka angielskiego oraz łacińskiego. Kolejny rozdział dotyczy kwestii terminów technicznych wg. podziału na tecnicismi specifici oraz tecnicismi collaterali, o funkcji ściśle stylistycznej. Celem obiektywizacji przeprowadzonych badań, korzystano z najważniejszych włoskich gramatyk (Dardano, Trifone, Serianni, Salvi e Vanelli) oraz ze słowników GRADIT, Treccani oraz Internazionale online. Analiza syntaktyczna skupia się na obecności najważniejszych zjawisk składniowych celem znalezienia różnic i podobieństw między językiem aktów prawnych UE a włoskim językiem prawnym. Ponadto w analizie leksykalnej oraz syntaktycznej znormalizowano liczbę słów zawartych w korpusie do miliona celem uzyskania obiektywnych wyników dot. obecności danego zjawiska językowego oraz zniwelowania różnic w liczbie słów między grupami tekstów. Ostatni rozdział przedstawia analizę oraz propozycje uproszczenia wybranych artykułów z korpusu uznanych za trudnych w odbiorze wedle kryteriów zawartych w części teoretycznej. Wnioski końcowe podsumowują obserwacje zawarte w części praktycznej oraz przedstawiają możliwe perspektywy badawcze.