Manliness of decadents: Bez dogmatu, Próchno, Pałuba

Praca podejmuje problematykę męskości dekadentów w „Bez dogmatu” Sienkiewicza, „Próchnie” Berenta oraz „Pałubie” Irzykowskiego. Analizowani są w niej główni bohaterowie powieści jako mężczyźni, czyli pod kątem genderowym. Istotna jest ich postawa życiowa powiązana oczywiście z dekadentyzmem oraz relacje z kobietami, które przeważnie są dla nich szkodliwe. Pojawiają się kobiety anielskie, idealne, ale również modliszki, pożerające słabszych od siebie mężczyzn. Wszystkie jednak mają cechę wspólną – dominują. Mężczyzna-dekadent jest wyjątkowy, wrażliwy, czuje się lepszy od innych. Jest on psychicznie słaby, lecz fizycznie (przeważnie) nie brak mu sił. Ma wiele wspólnego z dandysem, często z dżentelmenem, jednak cierpi na niemoc życiową i twórczą. Dąży do ideału, który trudno osiągnąć – a samo dążenie jest reżyserowaniem własnego życia, co przeważnie kończy się tragicznie.

This paper takes up the subject of manliness of decadents in Sienkiewicz’s 'Bez dogmatu', Berent’s 'Próchno', and Irzykowski’s 'Pałuba'. The main characters of these novels have been put under the analysis of them as males thus in a gendered context. Their approach to life influenced by decadence and their relationships with women, which are oftendysfunctional, are crucial in this issue. Some women that appear are angelic and ideal, but there are also those resembling praying mantis, devouring men who are weaker. However, all of them can be defined by one common trait – dominance. A decadent man is unique, emotional, and, in his own eyes, better than the others. He is weak mentally, but, usually, does not lack physical strength. He has a lot in common with a dandy and a gentleman, though, he suffers from both existential and creative impotence. Such a man endeavours to achieve perfection that is challenging to attain and the endeavour itself is a form of directing his own life which ends tragically very often.