Two dimensions of political philosophy : side notes to a debate between two polish philosophers of the 17th century

Poszukiwania prowadzone przez filozofów politycznych dotykają zwykle wymiaru normatywnego: wsparte na rozstrzygnięciach dotyczących pojmowania świata, niekiedy z udziałem osobowego Boga, oraz pojmowania człowieka w świecie tym osadzonego, ustalają podstawy ładu stanowiącego analogon kosmosu lub wyraz Bożej woli, następstwo ewolucji lub rozstrzygnięć świadomie dokonywanych przez panujących albo legitymizujących ich. Drugi wymiar budzi mniejsze zainteresowanie filozofów, większe prawników i politologów wkraczających niekiedy również na pole filozofii politycznej. Wymiar ten ma walor instytucjonalny, wiążąc się z próbą wskazania "mechanizmów" pozwalających realizować ład normatywny. Przedmiotem rozważań będą różne rozwiązania proponowane w obu wymiarach refleksji przez dwóch polskich autorów XVII w.

Studies conducted by political philosophers focus typically on the normative dimension. Grounded in decisions concerning the understanding of the world, sometimes with the participation of a personal God, and of man as a part of it, they lay the foundations of the order constituting an analogue of the cosmos, or the result of God’s will or evolution, or the effect of decisions made consciously by the ruling or those who legitimize them. The second dimension is of less interest to philosophers, as opposed to lawyers and political scientists who are interested also in political philosophy. This dimension has an institutional value and is connected with the investigation of "mechanisms" enabling the achievement of normative order. My considerations will involve various propositions in the two dimensions, made by two Polish authors from the 17th century.