The subject of the master's thesis is the evolution of the strategic culture of the United States of America and the Union of Soviet Socialist Republics from 1969 to 1991. In 1969, US President Richard Nixon, during his speech on the island of Guam, initiated the policy of detente, i.e. détente in relations with the USSR. The end date of the period under consideration is the collapse of the Soviet Union. The paper presents the sources of strategic culture, its functions and practical application, as well as numerous definitions of strategic culture that were used by the ancients until the present day. The study assumes that the strategic culture is an attribute of the state, which results from certain conditions of the processes and phenomena that are the subject of the study in order to understand the essence of the state's operation.In the following chapters of the work, the strategic culture of the Soviet Union during the reigns of Leonid Brezhnev, Yuri Andropov, Konstantin Czernienka and Mikhail Gorbachev, as well as the strategic culture of the United States under the presidencies of Richard Nixon, Gerard Ford, Jimmy Carter, Ronald Reagan and Georg H. W. Bush were presented. The impact of the disarmament negotiations, detente policy and the Conference on Security and Cooperation in Europe on the international environment and the development of strategic culture was also presented. Then, the strategic cultures of both powers were confronted with each other through the analysis of the conditions influencing its shape. Each country has its own unique strategic culture, style of conduct in matters related to security, and the analysis of the strategic culture of a given country allows to determine the reasons for which the state uses certain resources, methods of strategic influence. Strategic culture is not very susceptible to changes, more often these are temporary deviations from the dominant concept. The strategic culture of the Soviet Union and the United States is characterized by a relatively high level of stability and durability. The analysis presented in the paper shows that there were only some short-term exceptions in the dominant strategic culture of both powers. The collapse of the bipolar world affected the strategic culture of the US and the USSR / Russian Federation. When analyzing the determinants of the strategic culture of two decades in the history of both powers, it should be assumed that its shape was much more influenced by political and military conditions. The analysis of the strategic culture is important for the functioning of the state, it allows you to understand and explain the decision-making process, predict the actions of the opponent, and understand his attitude. Comparative analysis also allows for confronting the strategic culture of countries, even with different cultural traditions. The analysis of the determinants of strategic culture has practical application, especially when the group of key powers becomes more and more culturally heterogeneous.
Tematem pracy magisterskiej jest ewolucja kultury strategicznej Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich od 1969 roku do 1991 roku. W 1969 roku prezydent USA Richard Nixon w czasie wystąpienia na wyspie Guam zainicjował politykę detente czyli odprężenia w relacjach ze ZSRR. Data końcowa badanego okresu to rozpad Związku Radzieckiego. W pracy zostały zaprezentowane źródła kultury strategicznej, jej funkcje i praktyczne zastosowanie oraz liczne definicje kultury strategicznej, którymi posługiwali się starożytni aż do czasów współczesnych. W opracowaniu przyjęto iż kultura strategiczna to atrybut państwa, który wynika z pewnych uwarunkowań procesów i zjawisk, które są przedmiotem badania aby zrozumieć istotę działania państwa. W kolejnych rozdziałach pracy została zaprezentowana kultura strategiczna Związku Radzieckiego w okresie rządów Leonida Breżniewa, Jurija Andropowa, Konstantina Czernienki i Michaiła Gorbaczowa oraz kultura strategiczna Stanów Zjednoczonych za prezydentury Richarda Nixona, Gerarlda Forda, Jimmiego Cartera, Ronalda Reagana i Georga H.W Busha. Został przedstawiony także wpływ negocjacji rozbrojeniowych, polityki detente, Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie na środowisko międzynarodowe i na rozwój kultury strategicznej. Następnie kultury strategiczne obu mocarstw zostały skonfrontowane pomiędzy sobą poprzez analizę uwarunkowań wpływających na jej kształt. Każde państwa ma swoją unikatową kulturę strategiczną, styl postępowania w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa, a analiza kultury strategicznej danego państwa pozwala ustalić przyczyny dla których państwo sięga po pewne środki, metody strategicznego oddziaływania. Kultura strategiczna jest mało podatna na zmiany, częściej są to chwilowe odstępstwa od dominującej koncepcji. Kultura strategiczna Związku Radzieckiego i Stanów Zjednoczonych charakteryzuje się względnie wysokim poziomem stabilności i trwałości. Analiza zaprezentowana w pracy wskazuje, że dochodziło jedynie do pewnych odstępstw o charakterze krótkotrwałym w dominującej kulturze strategicznej obu mocarstw. Upadek świata dwubiegunowego odbił się na kulturze strategicznej USA i ZSRR/Federacji Rosyjskiej. Analizując uwarunkowania kultury strategicznej dwóch dekad w historii obu mocarstw należy przyjąć iż zdecydowanie większy wpływ na jej kształt miały uwarunkowania o charakterze polityczno-militarnym. Analiza kultury strategicznej ma istotne znaczenie dla funkcjonowania państwa, pozwala zrozumieć i wyjaśnić proces decyzyjny, przewidzieć działania przeciwnika, zrozumieć jego postawę. Analiza porównawcza pozwala także na konfrontowanie kultury strategicznej państw nawet o odmiennych tradycjach kulturowych. Analiza uwarunkowań kultury strategicznej ma praktyczne zastosowanie, szczególnie gdy grono kluczowych mocarstw staje się coraz bardziej heterogeniczne pod względem kulturowym.
