Chronotyp i społeczny jet lag w kontekście wrażliwości przetwarzania sensorycznego i ekspozycji na światło

Researches regarding chronotype, social jetlag, artificial blue light exposure and natural daylight exposure, sleep disturbances and mood report on linkage between those factors. In particular, they concern especially evening-oriented individuals who are exposed to inevitability to live against their own rhythms in favor of socially established schedules. Highly sensitive people with the temperamental trait of sensory processing sensitivity may be even more susceptible to the influence of environmental factors and to the negative experience of living in an unfavorable context. The main aim of this study was to explore the relationship between variables and to compare the strength of covariance with regard to the groups of highly sensitive and non-highly sensitive people. Attempts were made to indicate that variables correlate more strongly in those with the sensitivity of sensory processing trait. In this study questionnaire methods were used to measure the qualitative and quantitative chronotype, assess social jetlag, determine the nature and duration of daylight and blue light exposure, the severity of insomnia and general mood. The results showed no significant relationships between variables and therefore no differences between highly sensitive and non-highly sensitive individuals. It was also impossible to capture the additional effects of sensory processing sensitivity and light exposure on insomnia and mood. Nevertheless, the relationships between chronotype dimensions and social jetlag (morningness-eveningness) and the sensory processing sensitivity (subjective amplitude) were confirmed.

Badania poruszające tematykę chronotypu, społecznego jet lagu, ekspozycji na sztuczne światło niebieskie i naturalne światło dzienne, zaburzeń snu oraz nastroju donoszą o powiązaniach pomiędzy wskazanymi czynnikami. W szczególności dotyczą one jednostek o orientacji wieczornej, które narażone są na życie wbrew własnym rytmom na rzecz społecznie ustalonych harmonogramów. Osoby wyposażone w temperamentalną cechę wrażliwości przetwarzania sensorycznego mogą być bardziej podatne na oddziaływanie czynników środowiskowych oraz negatywne doświadczenia wskutek funkcjonowania w niesprzyjającym kontekście. Głównym celem badania było eksplorowanie zależności między zmiennymi oraz porównanie siły współzmienności w odniesieniu do grup osób wysoko wrażliwych i nie wysoko wrażliwych. Próbowano wykazać, iż zależności te są silniejsze w przypadku osób wyposażonych w cechę wrażliwości przetwarzania sensorycznego. W badaniu zastosowano metody kwestionariuszowe służące pomiarowi jakościowemu i ilościowemu chronotypu, oszacowaniu społecznego jet lagu, ustaleniu charakteru i długości ekspozycji na światło dzienne i niebieskie, nasilenia bezsenności oraz ogólnego nastroju. Wyniki nie wykazały istotnych związków między zmiennymi, a zatem różnic między osobami wysoko wrażliwymi i nie wysoko wrażliwym. Nie udało się również uchwycić dodatkowego wpływu wrażliwości przetwarzania sensorycznego i ekspozycji na światło na bezsenność i poziom nastroju ogólnego. Mimo to potwierdzono związek cech chronotypu z wielkością społecznego jet lagu (wymiar poranność-wieczorność) oraz z wrażliwością przetwarzania sensorycznego (wymiar subiektywnej wyrazistości rytmu).