"Wszczęcie postępowania karnoskarbowego w przypadku zbliżającego się terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych - charakter działania i kontrola jego legalności "

Przedmiotem rozważań w niniejszej pracy magisterskiej będzie przedstawienie skutków jakie niesie za sobą wszczęcie postępowania karnoskarbowego w momencie zbliżającego się terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego oraz sposobu dokonywana kontroli legalności jego wszczęcia. Przedstawienie problemu na właściwym tle wymagało w rozdziale pierwszym wyjaśnienia pojęcia obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego, ze względu na które może zostać wszczęte postępowanie karnoskarbowe, jeśli popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego wiąże się z jego niewykonaniem. Przedstawiona została również charakterystyka i etapy postępowania podatkowego, które służy określeniu wysokości zobowiązania podatkowego. W rozdziale drugim przedstawiona została charakterystyka postępowania karnoskarbowego, jego wpływ na bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego oraz problematyka instrumentalnego wykorzystywania tej instytucji w sprawach podatkowych. W charakterystyce przybliżony został między innymi cel wszczynania tego postępowania oraz etapy z jakich się składa. W podrozdziale na temat wpływu wszczęcia postępowania karnoskarbowego na bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego przedstawiony został między innymi spór odnośnie do tego, w której fazie postępowania następuje zawieszenie terminu oraz w jaki sposób musi zostać o zawieszeniu poinformowany podatnik aby zawieszenie było skuteczne. W ostatnim podrozdziale przybliżono problemem instrumentalnego wszczynania postępowań karnoskarbowych, dostrzeżonego w praktyce organów podatkowych.W rozdziale trzecim omówiono kognicję sądów administracyjnych do badania zasadności wszczęcia postępowania karnoskarbowego w przypadku zbliżającego się upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, pod kątem instrumentalnego charakteru jego wszczęcia. Przedstawiono i przenalizowano dwie odmienne linie orzecznicze dotyczące tytułowego problemu prawnego oraz uchwałę NSA z dnia 24 maja 2021 r., w której NSA opowiedział się za poglądem prowadzącym do ukrócenia instrumentalnego wszczynania postępowań karnoskarbowych przez organy podatkowe przez przyznanie, że w kognicji sądów administracyjnych mieści się ocena jego wszczęcia.

The subject of considerations in this thesis will be to present the effects of the initiation of penal fiscal proceedings at the time of the approaching limitation period for the tax liability and the method of controlling the legality of its initiation. In Chapter One, presenting the problem in the right background required an explanation of the concept of tax obligation and tax liability, due to which penal fiscal proceedings may be initiated if committing a fiscal offense or a fiscal offense is related to its non-performance. The characteristics and stages of the tax proceedings, which are used to determine the amount of the tax liability, are also presented. The second chapter presents the characteristics of the penal fiscal procedure, its impact on the period of limitation of the tax liability and the issue of instrumental use of this institution in tax matters. The description presents, inter alia, the purpose of initiating this procedure and the stages it consists of. The subsection on the impact of the initiation of penal fiscal proceedings on the course of the limitation period for a tax liability presents, inter alia, the dispute as to which stage of the proceedings is followed by the suspension of the period and how the taxpayer must be informed about the suspension in order for the suspension to be effective. The last subsection presents the problem of the instrumental initiation of penal fiscal proceedings, noticed in the practice of tax authorities. The third chapter discusses the jurisdiction of administrative courts for examining the legitimacy of initiating penal fiscal proceedings in the event of the impending expiry of the limitation period for a tax liability, in terms of the instrumental nature of its initiation. Two different jurisprudence lines regarding the title legal problem were presented and analyzed, as well as the resolution of the Supreme Administrative Court of 24 May 2021, in which the Supreme Administrative Court supported the view leading to the shortening of instrumental instigating of penal fiscal proceedings by tax authorities by admitting that the cognition of administrative courts includes the assessment its initiation.