Priest Stanisław Chołoniewski (1791-1846) as a prompter of contemporaneity : about the usefulness of the old notions

The aim of this paper is an indication that some of the problems experienced by Stanisław Chołoniewski (1791-1846) - slogans of age and salon and anti-salon - may be useful in describing the current reality. The concept of slogans of ages is an original representation of catchwords which affect people remarkably, as the cnocept engages it’s audience and enduce strong emotions. Chołoniewski characterizes these slogans, examines their origins and the manner of their action. The following issue described is the relation between two social groups: salon and anti-salon, who compete for influence over society. This competition, except outside manifestations, takes place also within the individuals as a conflict of values. Both of these questions are indirectly related to the Idea of Progress, which was analyzed by Chołoniewski from a Catholic point of view. A juxtaposition of these three elements completes the understanding of each of them. This analysis concerns 19th century and may also explain some of the important social questions that society is faced with today.

Ks. Stanisław Chołoniewski jest dla I poł. XIX wieku postacią znamienną: arystokrata, dyplomata, bywalec salonów, pozostający w twórczym dialogu z największymi umysłami tego okresu, takimi jak Joseph de Maistre czy Adam Mickiewicz. Prezentując poglądy konserwatywne stał nieco z boku wpływowego nurtu ówczesnej Europy wyrażającego ideały oświecenia, takie jak kosmopolityzm czy racjonalizm. Dlatego właśnie Chołoniewski starał się znaleźć kategorie umożliwiające opis i głębsze zrozumienie rzeczywistości, w tym fenomenu salonów czy opinii kształtującej zdanie całych zbiorowości. Przy pomocy koncepcji "haseł wieku' oraz dystynkcji salon-antysalon postaram się wykazać, że dziewiętnastowieczne kategorie interpretacyjne dobrze opisują rzeczywistość społeczną także w XXI wieku.