Punching Above the Weight: the Baltic States Energy Security Policy

Głównym problemem mojej analizy jest kwestia w jaki sposób państwa bałtyckie, typowe małe państwa określane dawniej w literaturze jako „wyspa energetyczna”, zwiększyły bezpieczeństwo energetyczne? To pytanie jest ujete z perspektywy koncpecji liberalnej międzyrządowosci, przy użyciu jakościowej analizy treści połączonej z analizą procesów. W pierwszym rozdziale przedstawiono historyczny przegląd obaw związanych z bezpieczeństwem energetycznym państw bałtyckich oraz podkreślono poważne zakłócenia dostaw w regionie poza głównymi kryzysami gazowymi w latach 2006 i 2009. Drugi rozdział rozprawy analizuje procesy decyzyjne na szczeblu krajowym, regionalnym i europejskim. szczebel, badając strategie bezpieczeństwa narodowego Estonii, Łotwy i Litwy, rezolucje Zgromadzenia Bałtyckiego oraz prezydencji Rady trzech państw. W ostatnim rozdziale omówiono niektóre z polityk bezpieczeństwa energetycznego UE, a mianowicie Europejską Strategię Bezpieczeństwa Energetycznego oraz Baltic Energy Market Interconnection Plan jako środki na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego państw bałtyckich; następnie analizuje zarządzanie kryzysem energetycznym UE w świetle trwającej rosyjskiej inwazji na Ukrainę jako okazję do pogłębienia integracji w sferze energetycznej. W moje analizie stwierdzam, że państwa bałtyckie od momentu przystąpienia do UE w 2004 roku podjęły konsekwentne działania na rzecz zapewnienia sobie bezpieczeństwa energetycznego, a ich działania zostały ukształtowane przez szereg zdarzeń wyzwalających. Będąc częścią szerszego podmiotu i dzieląc część swojej suwerenności, państwa bałtyckie wiele zyskują. Nie są to jednak tylko bierni biorcy polityk UE, ale także aktorzy, którzy skutecznie kształtują agendę i polityke energetyczną UE. Koncepcja liberalnej międzyrządowości nie wyjaśnia w pełni motywów sekurytyzacji energetycznej państw bałtyckich: zamiast interesów handlowych i potencjalnych oszczędności kosztów, aspiracje państw bałtyckich kierują się głównie względami bezpieczeństwa. W konkluzji zawarte są uwagi na temat potencjalnej przyszłości europejskiej polityki bezpieczeństwa energetycznego.

How have the Baltic states, typical small states formerly described in the literature as an “energy island”, enhanced energy security? This question is studied from a Liberal Intergovernmentalism perspective, using Qualitative Content Analysis combined with Process-Tracing. The first chapter provides a historical overview of the Baltic states’ energy security concerns, and highlights major supply disruptions in the region beyond the major gas crises of 2006 and 2009. The second chapter of the thesis analyses decision-making at national, regional and European levels, by examining the national security strategies of Estonia, Latvia, and Lithuania, resolutions of the Baltic Assembly, and the Council presidencies of three states. The final chapter delves into some of the the EU energy security policies, namely, the European Energy Security Strategy, and the Baltic Energy Market Interconnection Plan as the means to enhance energy security of the Baltic states; then, it explores the EU energy crisis management in light of the ongoing Russia’s invasion of Ukraine as a window of opportunity deepening integration in the energy domain. The thesis concludes that the Baltic states have taken consistent steps towards ensuring their energy security from the moment of their EU accession in 2004, and their actions have been shaped by a series of triggering events. By being part of a wider entity and sharing part of their sovereignty, the Baltic states gain a lot. However, they are not merely passive takers of EU policies, but also successful agenda shapers and drivers of policy change. Liberal Intergovernmentalism does not fully explain the motives of the Baltic states’ energy securitisation: instead of commercial interests and potential cost savings, the Baltic states’ aspirations are mostly driven by security concerns. The thesis is finalised with remarks on potential future of European energy security policy.