Cultural Conceptualizations of shame & dishonor in Early Poetic Arabic (EPA)

Pozostając w binarnej relacji z honorem, wstyd był ważnym elementem przedislamskiego arabskiego systemu oceny jednostki. W mojej pracy przeanalizowałem dwa najważniejsze pojęcia odpowiadające angielskiemu pojęciu shame – ˁayb oraz ˁār – stosując podejście kulturowo-językoznawcze. Na podstawie analizy korpusu poezji staroarabskiej oraz klasycznych słowników arabskich zaproponowałem opis schematów kulturowych kodujących wiedzę przedislamskich Arabów o wspomnianych zjawiskach. W artykule prezentuję także modele metaforyczne, metonimiczne i obrazowo-schematyczne, które odpowiadają za specyficzny kształt związanych ze wspomnianymi schematami ram językowych. Dodatkowo prezentuję w nim także hipotezę o istnieniu schematu łączącego schematy związane z honorem i wstydem-dyshonorem, który przybiera postać społecznej oceny przydatności jednostki. Hipoteza ta odpowiada danym historycznym i językowym.

Persisting in a binary relationship with honor, shame was an important element of the pre-Islamic Arabic social evaluation system. In my study, I analyzed the two most important EPA concepts parallel to English shame – ˁayb and ˁār – applying the Cultural Linguistic approach. Based on the analyses on corpus of Early Arabic poetry and Classical Arabic dictionaries, I represented cultural schemata encoding the knowledge shared by pre-Islamic Arabs about those phenomena. The paper presents also metaphoric, metonymic, and image-schematic models, which account for the specifics of associated linguistic frames. Moreover, I posit a hypothesis on the existence of a schema subsuming the honor- and shame-dishonor-related schemata in form of social evaluation of usefulness, which seems to correspond to the historical and linguistic data.