Estetyka nadmiaru i efekt nad-wrażenia : John Maybury (Love is the Devil) versus Francis Bacon

Francis Bacon poszukiwał w sztuce "bezpośredniej, brutalnej siły wrażenia", a percepcja jego obrazów gwarantuje szczególną intensywność doznań. Tekst dotyczy dokonanej w Love is the Devil. Szkic do portretu Francisa Bacona (1998) Johna Maybury`ego transpozycji artystycznego świata malarza (jego unikalnego stylu) na język filmu (awangardowej stylistyki ukierunkowanej na intensyfikację wrażeń i estetyczny wstrząs). Pokazano jakimi środkami artystycznego wyrazu Maybury uzyskał efekt filmowego ekwiwalentu ekstremizmu Baconowskiego uniwersum. Koncepcja "logiki wrażenia" Gillesa Deleuze`a odnosząca się do sztuki Bacona, posłużyła jako punkt odniesienia do prześledzenia składowych estetyki nadmiaru prowadzących do efektu nad-wrażenia. Akcent został położony kolejno na środki intensyfikacji wrażeń tj.: zabiegi manipulacji złudzeniami widza (odnoszące się do postaci George`a Dyera), imitacja formy tryptyku (służącej zwielokrotnieniu przedstawień), tryptyk jako lejtmotyw wizualny (seryjność sprzyjająca multiplikacji form, kształtów, cierpienia), ikonosfera jako składowa estetyki nadmiaru (idea chaosu: pracownia-rupieciarnia, idea przerysowania: Klub Colony Room), wzmocnienie efektu przez nagromadzenie wielkich planów, eskalację deformacji, dominanty obrazowe (przestrzeń ewokująca obraz klatki bez wyjścia), wzmocnienie wrażenia przez barwę (wyraziste kolory i kontrasty), skrajność doświadczenia erotycznego (rozkosz powiązana z eskalacją przemocy). Wszystkie zabiegi decydujące o estetycznym pokrewieństwie dzieł Bacona i Maybury`ego mają swoje źródło w założeniu, że to wstrząs jest pożądanym środkiem wyrazu w sztuce ukierunkowanej na uchwycenie/oddanie wrażenia percypowanej rzeczywistości, a uzyskującej zintensyfikowany efekt nad-wrażenia.

Francis Bacon was looking for "a direct, brutal power of impression" in art, and the perception of his paintings guarantees a special intensity of sensations. The text concerns the made in Love is the devil. Sketch for the portrait of Francis Bacon (1998) by John Maybury transposing the painter's world (his unique style) into the language of film (avant-garde stylistics aimed at intensifying impressions and aesthetic shock). It was shown by which means of artistic expression Maybury achieved the effect of the film equivalent of the extremism of the Baconian universe. Gilles Deleuze's concept of the "logic of impression" referring to Bacon's art served as a reference point to trace the components of the aesthetics of excess leading to the effect of over-impression. The emphasis was placed successively on the means of intensifying the impressions, i.e. manipulation of the viewer's illusions (referring to the figure of George Dyer), imitation of the triptych form (used to multiply the representations), the triptych as a visual leitmotif (seriality conducive to the multiplication of forms, shapes, suffering), the iconosphere as a component of the aesthetics of excess (the idea of chaos: a workshop-junkyard, the idea of exaggeration: the Colony Room Club), enhancing the effect by the accumulation of grand plans, escalating deformations, image dominants (space evoking the image of a cage with no exit), enhancing the impression through color (expressive colors and contrasts), extreme erotic experience (bliss associated with escalation of violence). All the procedures determining the aesthetic relationship between the works of Bacon and Maybury have their sources in the assumption that shock is the desired means of expression in art aimed at capturing/rendering the impression of perceived reality, and obtaining an intensified effect of over-impression.