Geneza, rozwój i upadek sądownictwa konstytucyjnego w Polsce

Artykuł przedstawia ewolucje sądownictwa konstytucyjnego w Polsce. Powstanie Trybunału Konstytucyjnego przed uchwaleniem konstytucji miało zalety i wady. Podstawową zaletą było określenie przez Trybunał standardów konstytucyjnych przed ustanoweniem konstytucji. Wadą był brak dyskusji nad modelu sądownictwa konstytucyjnego po 1989 r. Tekst przedstawia rolę Trybunału w ochronie konstytucji oraz podstawowe problemy związane z jego działalnością. Przedstawione zostały relacje Trybunału z innymi organami państwa. Sformułowana została ocena sądownictwa konstytucyjnego do 2016 r. W zakończeniu przedstawiony został przebieg kryzysu praworządności w Polsce. Obecnie Trybunał nie realizuje swych konstytucyjnych zadań. W części zadania te przejęły sądy. Problemy konstytucyjne są też rozstrzygane w ETPCz i TSUE.

The article presents the evolution of constitutional justice in Poland. The creation of the Constitutional Tribunal prior to the adoption of the Constitution had its advantages and disadvantages. The main advantage was that the Tribunal had defined constitutional standards before the Constitution was adopted. The disadvantage was the lack of discussion on the model of constitutional justice after 1989. The text presents the role of the Tribunal in the protection of the Constitution and the basic problems it encountered in its activities. The Tribunal's relations with other state authorities are presented. An assessment of constitutional justice up to 2016 is formulated. The article concludes with a presentation of the course of the rule of law crisis in Poland. Currently, the Tribunal does not carry out its constitutional tasks. In part, these tasks were taken over by courts. Constitutional problems are also resolved in the ECtHR and the CJEU.