Zarządzanie procesem zmiany społecznej w muzeach w kontekście ich dostępności

Implementacja zapisów ustawy o dostępności w polskich muzeach postępuje miarowo i bez nadmiernego entuzjazmu. W większości przypadków postrzegana jest jako obowiązek, nierzadko formalna jedynie konieczność, nie zaś jako szansa pozwalająca na podkreślenie znaczenia muzeów jako instytucji odpowiedzialnych społecznie, wrażliwych i inkluzywnych, w istotny sposób mogących przyczyniać się do modelowania postaw społecznych, a przez to do wprowadzania trwałej zmiany społecznej. W istocie głównymi motorami zmian w tym zakresie są nie tyle zarządzający instytucjami, ile zaangażowani w opisywany obszar pracownicy o różnym statusie zatrudnienia w tej roli, często samodzielnie i na własną rękę zdobywający wiedzę z zakresu dostępności i podnoszący kompetencje w tej dziedzinie. Niniejszy tekst wynika z praktycznych doświadczeń autora (pełniącego przez 4 lata funkcję zastępcy dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie, a od 2019 roku dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie) oraz badania przeprowadzonego w 10 największych polskich muzeach, będących połączeniem badań jakościowych (wywiady z zarządzającymi tymi instytucjami) oraz ilościowych (ankieta badawcza rozesłana do osób zajmujących się w tych instytucjach kwestiami dostępności).