Pursuing consumer claims against digital content and service providers

W prawie polskim przed 1.01.2023 r. nie było przepisów regulujących odrębnie konsumenckie umowy o dostarczanie treści lub usług cyfrowych. Wpływało to na efektywność dochodzenia roszczeń związanych z niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem takiej umowy niezależnie od statusu jej stron, bowiem zwiększało koszty i wysiłek związany z ustaleniem, jakie przepisy znajdują zastosowanie, a w konsekwencji – jak kształtują się prawa i obowiązki stron, czy zobowiązanie zostało wykonane zgodnie z umową i jakie są skutki prawne w przypadku jego niewykonania lub nienależytego wykonania. Regulacja, która mogła znaleźć zastosowanie w przypadku stwierdzenia nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania często okazywała się niedostosowana do ochrony interesów podmiotu, któremu miały zostać dostarczone treści lub usługi cyfrowe. Tam, gdzie znajdująca zastosowanie regulacja ustawowa danego typu umowy nie różnicowała ochrony konsumenckiej i niekonsumenckiej oraz w przypadku umów, do których nie znajdywały zastosowania przepisy regulujące konkretny rodzaj umowy, konsekwencje prawne niewykonania lub nienależytego wykonania takiej umowy były tożsame (generalnie dostępne mechanizmy ochrony, poza reżimem odpowiedzialności za niezgodność rzeczy sprzedanej z umową, okazywały się niedostosowane do ochrony interesów osoby, której miała zostać dostarczona treść lub usługa cyfrowa), niezależnie od kwalifikacji podmiotowej stron. Wówczas związane ze statusem różnice w sytuacji prawnej osoby, której mają zostać dostarczone wspomniane treści lub usługa, mogły pojawić się tam, gdzie zastosowanie znajdzie ustawa o prawach konsumenta oraz w przypadku postanowień nieuzgodnionych indywidualnie – w ramach kontroli ich abuzywności. Dodatkowo, w okresie między 1.01.2022 r. a 31.12.2022 r., z uwagi na brak terminowej transpozycji dyrektywy 2019/770, ustalenie sytuacji prawnej konsumenta będącego stroną takiej umowy wymagało dokonania wykładni zgodnej z dyrektywą przepisów prawa krajowego, co znacząco zwiększało trudności związane ze stosowaniem prawa i, w konsekwencji, niepewność prawną. 1.01.2023 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe, wprowadzając do prawa polskiego odrębną regulację części umów o dostarczanie treści lub usług cyfrowych. Z uwagi na sposób transpozycji oraz zakres zastosowania regulacji doprowadzi to do usunięcia wyłącznie niektórych z ww problemów.