Zbrodnicza trucizna. Problematyka zatruć przestępczych w kontekście historycznym, kryminalistycznym i toksykologicznym.

Trucizna jest jednym z najstarszych narzędzi zbrodni - towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Człowiek prehistoryczny wykorzystywał ją do zatruwania strzał wycelowanych we wroga, a wraz z biegiem czasu, toksyczne substancje zaczęły służyć przestępcom do osiągania ważnych dla nich celów: politycznych, osobistych i finansowych. Celem niniejszej pracy było dokonanie analizy przemian w obrębie używanych przez trucicieli śmiercionośnych substancji na przestrzeni wieków oraz uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczące modus operandi sprawców otruć, ich motywów oraz wpływu popełnianych przez nich zbrodni na naukę i prawo. Przybliżono ogólne właściwości trucizn oraz przykłady ich kryminalnego zastosowania - od czasów prehistorycznych poprzez kolejne epoki historyczne aż do współczesności (holokaust, sekty, ugrupowania ekstremistyczne oraz rosyjskie służby specjalne). Jednocześnie, przytoczono powstałe w „erze trucicielstwa” sposoby ochrony człowieka przed staniem się ofiarą otrucia – od aktów prawnych i kar, po pozaprawne sposoby ochrony, takie jak posługiwanie się magicznymi przedmiotami, testerami żywności czy odtrutkami. Dokonano podziału i omówienia środków farmakologicznych (leków) najczęściej wykorzystywanych do zatruć przestępczych wraz z przytoczeniem przypadków zabójstw i przestępstw na tle seksualnym dokonanych z ich użyciem. Przedstawiono także przykłady przełomowego zastosowania metod toksykologicznych służących do wykrywania trucizny w ciele ofiary oraz prawne i epidemiologiczne aspekty otruć przestępczych.

Poison is one of the oldest murder weapons - it has accompanied man since the beginning of time. Prehistoric man used it to poison arrows aimed at the enemy, and over time, toxic substances began to be used by criminals to achieve their goals: political, personal and financial. The aim of this work was to analyze the changes in the deadly substances used by poisoners over the centuries and to obtain answers to questions about the modus operandi of the perpetrators of poisoning, their motives and the impact of their crimes on science and law. The general properties of poisons and historical examples of their criminal use have been presented - from prehistoric times through successive historical eras to the present day (Holocaust, cults, extremist groups and poisons used by Russian secret services). At the same time, the methods of protecting a person against becoming a victim of poisoning, created in the "era of poisoning", were also cited - from legal acts and penalties to non-legal methods of protection, such as the use of magic items, food testers or antidotes. The pharmacological agents (drugs) most often used for criminal poisoning are divided and discussed, along with citing cases of homicides and sexual crimes committed with their use. Examples of groundbreaking use of toxicological methods for detecting poison in the victim's body as well as legal and epidemiological aspects of criminal poisoning are also presented.