Iconic conception of man and the unity of will and reason in the early Christian anthropology

This chapter is devoted to the justification of the thesis that in the early stages of Christian thought, especially in the works of Church Fathers, reason and will were, admittedly, conceptually and functionally distinguished, but at the same time they were treated as coherent and complementary elements of one larger whole, i.e. of the human mental or spiritual life. Starting from the analysis of the iconic conception of man, which in his rational soul or mind sees the divine image and likeness, then it is argued that patristic anthropology - related to this biblical concept - in no way opposes reason in will in man, so that on its grounds one can even speak of their unity. The analysis of the source texts confirms that in this epoch one can't speak yet about intellectualism and voluntarism as the crystallized, radically opposed anthropological positions.

Rozdział poświęcony jest uzasadnieniu tezy, że we wczesnej fazie myśli chrześcijańskiej - w pismach Ojców Kościoła z pierwszych wieków naszej ery - rozum i wola były, co prawda, pojęciowo i funkcjonalnie odróżniane, ale zarazem traktowane jako spójne i komplementarne elementy jednej większej całości, tj. ludzkiego życia umysłowego. Wychodząc od analizy ikonicznej koncepcji człowieka, która w jego rozumnej duszy czy też umyśle upatruje boskiego obrazu i podobieństwa, argumentuje się następnie, że odwołująca się do tej biblijnej koncepcji patrystyczna antropologia w żadnym razie nie przeciwstawia sobie nawzajem rozumu i woli w człowieku, tak iż na jej gruncie można nawet mówić o ich jedności. Analiza tekstów źródłowych potwierdza, że w tej epoce nie można jeszcze mówić o intelektualizmie i woluntaryzmie jako skrystalizowanych i radykalnie przeciwstawnych stanowiskach antropologicznych.