Polski system pomocy społecznej w sytuacji nadzwyczajnej na przykładzie specustawy dotyczącej obywateli Ukrainy

Niniejsza praca magisterska została poświęcona analizie systemu pomocy społecznej Rzeczpospolitej Polskiej, który wspiera cudzoziemców przebywających na terytorium tego kraju oraz podejmuje problematykę nowo powstałej specustawy dedykowanej obywatelom Ukrainy. Praca składa się z 5 rozdziałów. W pierwszym z nich został przedstawiony zarys systemu opieki społecznej w Polsce obowiązujący przed rozpoczęciem wojny na terytorium Ukrainy. Rozdział poświęcony jest wytłumaczeniu systemu pomocy społecznej, jej zasad, reguł materialnoprawnych i procesowych. W rozdziale drugim została przeanalizowana specustawa ukraińska. Rozważaniu zostały poddane zmiany w procesie zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy na terytorium RP, dostępie do zatrudnienia i edukacji, wsparcia zdrowotnego i finansowego oraz dostępie do świadczeń i pomocy społecznej. Trzeci rozdział prezentuje porównanie systemu pomocy społecznej istniejącego przed wojną oraz tego stworzonego w wyniku konfliktu na Ukrainie wraz z danymi statystycznymi. W rozdziale czwartym zostało opisane pojęcie tzw. specustaw w systemie prawnym, a ponadto zostało przedstawione występowanie tego zjawiska wraz z jego charakterystycznymi cechami na przykładzie konkretnych specustaw. Ostatni rozdział jest podsumowaniem przeprowadzonych badań. Zostało podkreślone znaczenie wprowadzania odrębnej ustawy do systemu prawnego i udogodnień dla uchodźców przybyłych do Polski w związku z konfliktem zbrojnym. Celem niniejszej pracy była ocena tworzenia nowych ustaw specjalnych w prawodawstwie polskim, które wywołują potencjalny negatywny skutek dla systemu prawnego. Praca pomogła jednak stwierdzić, że w związku z zaistniałą sytuacją wprowadzenie specustawy ukraińskiej było koniecznym rozwiązaniem z uwagi na fakt, iż reguluje ona wszystkie najważniejsze kwestie dotyczące obywateli Ukrainy.

This master's thesis is devoted to the analysis of the social welfare system of the Republic of Poland, which supports foreigners residing in the territory of this country and addresses the issue of the newly created special act dedicated to Ukrainian citizens. The work consists of 5 chapters. The first chapter outlines the social welfare system in Poland in effect before the start of the war on Ukrainian territory. The chapter is devoted to explaining the social welfare system, its principles, substantive and procedural rules. In the second chapter, the Ukrainian special act was analysed. Changes in the process of legalization of residence of Ukrainian citizens on the territory of the Republic of Poland, access to employment and education, health and financial support, and access to benefits and social assistance are considered. The third chapter presents a comparison of the social welfare system existing before the war and the one created because of the conflict in Ukraine, along with statistical data. The fourth chapter describes the concept of so-called "special act" in the legal system and presents the occurrence of this phenomenon along with its characteristic features using specific special act examples. The last chapter is a summary of the conducted research. The importance of introducing a separate law into the legal system and facilities for refugees coming to Poland in connection with the armed conflict has been highlighted. The purpose of this work was to evaluate the creation of new special laws in Polish legislation that have a potential negative effect on the legal system. However, the present work helped to conclude that in view of the situation, the introduction of the Ukrainian special law was a necessary solution due to the fact that it regulates all the most important issues concerning Ukrainian citizens.