Urbanization pressure in surroundings of national parks in Małopolska Region from 2013 to 2022.

Urbanization pressure is a process related to civilization development and the intensification of cities expanding into areas beyond their boundaries. It becomes particularly problematic and undesirable when construction encroaches upon protected areas with extraordinary scenic values, as it has a negative impact on valuable natural environments. This work provides a characterization of national parks located within the borders of the Małopolska Voivodeship and presents methods used to analyze construction intensity in protected areas and their surroundings, as well as changes that occurred between 2013 and 2022. Despite bans and protection laws related to national parks, new buildings continue to be erected within them, as well as in protective zones meant to shield them from the negative effects of anthropogenic pressure.

Presja urbanizacyjna jest procesem związanym z rozwojem cywilizacyjnym i intensyfikacją ekspansji miast na obszary znajdujące się poza nimi. Szczególnie problematyczna i niepożądana staje się, kiedy zabudowa wkracza na tereny objęte ochroną, o nadzwyczajnych walorach krajobrazowych, ponieważ ma to negatywny wpływ na cenne przyrodniczo środowisko. W pracy zawarto charakterystykę parków narodowych znajdujących się w granicach województwa małopolskiego i przedstawiono metody, za pomocą których przeprowadzono analizy związane z natężeniem zabudowy na obszarach chronionych i w ich otoczeniu oraz analizy zmian jakie zaszły na przestrzeni lat 2013 i 2022. Mimo zakazów i praw związanych z ochroną parków narodowych, w dalszym ciągu powstają w nich nowe budynki, jak również strefach ochronnych, które mają chronić je przed negatywnymi skutkami antropopresji.