Teorie kosmogoniczne na przykładzie wybranych tekstów okresu wedyjskiego

The following thesis aims at examining selected cosmogonic myths and indicating the similarities between them. In every civilization we observe a common element concerning the intellectual activity of human beings – this common element is the irresistible desire to explain the phenomenon of the creation of the Universe. There are many cosmogonic myths in India. Among the divergent myths there are themes of creation describing the division of the cosmic man into parts or the creation of the world from nothingness. Selected fragments from the Vedas and the Upanishads were used to compare the concept of creation. The paper includes three chapters. The first chapter presents an overview of Vedic literature, including the circumstances in which it was created, and the beginnings of cosmogonic thought in India. In the following chapters selected fragments from the Vedic literature are analyzed, and their cosmogonic threads are compared.

Poniższa praca ma na celu analizę wybranych mitów kosmogonicznych okresu wedyjskiego i wykazanie występujących pomiędzy nimi podobieństw. W każdej cywilizacji obserwujemy wspólny element dotyczący intelektualnej aktywności człowieka – tym wspólnym elementem jest nieodparte dążenie do wyjaśnienia zjawiska kreacji Wszechświata. W indyjskich mitach kosmogonicznych pojawiają się na przykład wątki stworzenia świata przez podzielenie kosmicznego człowieka czy powstania świata z pierwotnej nicości. Praca dotyczy wybranych mitów z Rigwedy i Upaniszad, a obejmuje trzy rozdziały. W pierwszym rozdziale przedstawiono ogólny zarys literatury wedyjskiej – w tym okoliczności, w jakich powstawała – oraz początków myśli kosmogonicznej w Indiach. W kolejnych rozdziałach poddano analizie wybrane fragmenty z literatury wedyjskiej, które zawierają mity o stworzeniu świata oraz porównano pojawiające się w nich wątki kosmogoniczne.