This thesis explores the topic of shortening of interpersonal distance in spoken discourse using the example of Barack Obama’s appearances on American talk shows during his presidency. The purpose of this study is to answer the question of how the distance between interlocutors is shortened in this rather unusual situation. Thus, we are presented with an asymmetry of social roles between the host of the program and the President, while simultaneously loosening the norms and permitting a greater degree of freedom and directness, but also with the need to maintain the seriousness of the position expected of the President. In addition, the exploration of distance shortening in this work involves not only analyzing the situation of direct contact, i.e. on the axis of Obama – the host, but also of indirect contact, i.e. Obama – the audience and television viewers.The analysis was conducted descriptively and qualitatively, based on the transcripts of his appearances on five different talk shows. Their selection was as varied as possible. In each of them, one can find elements indicating the informality of the language and the resulting shortening of distance.The work consists of four chapters. The first chapter explains the concept of discourse by juxtaposing the definitions and perspectives of different language theorists, linguists and philosophers of language, as well as attempts to describe the subtle relationship between discourse and communication through the lens of spoken discourse analysis. Various methods of analyzing it are also described. It then addresses the relationship between discourse and distance and the complexity of this phenomenon in communication. The second chapter is concerned with the discursive construction of communicative distance. It explains its main components and how manipulating them can increase or decrease the distance between interlocutors. It also stresses the importance of analyzing language in relation to the context in which it is produced, which connects to the topic of register in language. The third chapter serves to describe the talk show as a genre. It presents its characteristics in as much detail as possible, which is particularly interesting when considering the analysis of its formal and informal components. It contrasts these components and also highlights constant changeability of the genre and transgression of its boundaries, pointing to the need to take these qualities into account each time it is analyzed. The final chapter is an analysis of the resources, namely Barack Obama’s appearances on five different talk shows: The Ellen DeGeneres Show, Late Night with Jimmy Fallon, Jimmy Kimmel Live!, The Tonight Show with Jay Leno and The Daily Show. The study attempted to answer the questions of how to shorten distance (social, psychological) with words, what mechanisms can be applied when one is the president of the United States, and therefore when many social norms and labels must be adhered to, and how what we say and how we say it affects the manipulation of distance in relation to the context in which the discourse is created. The analysis is conducted specifically in terms of five aspects that have been considered as the most essential components of the process of shortening distance in communication. These are: situational characteristics, measures indicating the use of an informal register, the content covered, verbal behaviors, and additional factors reflecting mental attitudes of the speaker. The last part of the work serves to summarize the collected results and to analyze and evaluate them. It can be concluded that factors such as speaking the language of the recipient and creating a pleasant, direct atmosphere primarily contribute to distance shortening. The former manifests itself in the form of deliberate use of informal language. The latter can be achieved by means of a compliment, an impromptu nudge, a smile, a joke or touching on personal topics.
Niniejsza praca podejmuje tematykę skracania dystansu interpersonalnego w dyskursie na przykładzie występów Baracka Obamy w amerykańskich talk show w trakcie jego prezydentury. Celem tej pracy jest odpowiedź na pytanie w jaki sposób następuje skracanie dystansu między interlokutorami w tej szczególnej sytuacji komunikacyjnej. Mamy tu bowiem do czynienia z asymetrią ról społecznych pomiędzy gospodarzem programu a prezydentem, przy jednoczesnym rozluźnieniu formalnych norm i przyzwoleniu na większą dozę swobody i bezpośredniości, ale i z koniecznością zachowania oczekiwanej od prezydenta powagi stanowiska. Dodatkowo, analiza skracania dystansu w tej pracy polega nie tylko na badaniu sytuacji kontaktu bezpośredniego, czyli na osi Obama – gospodarz programu, ale pośredniego, czyli Obama – publiczność oraz widzowie telewizyjni.Analiza została przeprowadzona opisowo i jakościowo, na podstawie transkrypcji wystąpień byłego prezydenta w pięciu różnych talk show. Ich dobór jest możliwie zróżnicowany. W każdym z przytaczanych przykładów, można wskazać na takie elementy wypowiedzi, które świadczą o używaniu nieformalnej strony języka i tym samym na wynikające z tego skracanie dystansu pomiędzy mówcą a odbiorcą. Praca składa się z czterech części. Pierwszy rozdział wyjaśnia pojęcie dyskursu zestawiając ze sobą definicje i perspektywy różnych językoznawców i filozofów języka, jak również podejmuje próbę opisu subtelnych zależności pomiędzy dyskursem a komunikacją przez pryzmat analizy dyskursu mówionego. Opisane zostały różne metody jego analizy. Następnie poruszona została tematyka relacji pomiędzy dyskursem a dystansem i złożoność tego zjawiska w komunikacji. Rozdział drugi dotyczy dyskursywnej konstrukcji dystansu komunikacyjnego. Wyjaśnia jakie są jego główne składowe oraz w jaki sposób manipulacja nimi może posłużyć do zmiany dystansu pomiędzy interlokutorami. Została tutaj również podkreślona konieczność analizy języka w odniesieniu do kontekstu, w którym powstaje, co łączy się z tematyką rejestru w języku, która również jest wyjaśniona w tym rozdziale. Trzeci rozdział służy opisowi gatunku, jakim jest talk show. Możliwie dokładnie przedstawia jego cechy charakterystyczne, szczególnie interesujące, jeśli wziąć pod uwagę analizę zarówno jego formalnych i nieformalnych składowych. Kontrastuje te składowe oraz uwidacznia także typową dla tego gatunku ciągłą zmienność i transgresję. Ostatni rozdział jest analizą materiału, czyli występów Baracka Obamy w pięciu różnych talk show: The Ellen DeGeneres Show, Late Night with Jimmy Fallon, Jimmy Kimmel Live!, The Tonight Show with Jay Leno oraz The Daily Show. Badanie podjęło próbę odpowiedzi na pytania w jaki sposób skracać dystans (społeczny, psychologiczny) przy użyciu słów, ale też jakich mechanizmów można użyć, gdy jest się prezydentem Stanów Zjednoczonych, a zatem gdy konieczne jest przestrzeganie wielu społecznych norm i wymogów, oraz w jaki sposób to, co mówimy wpływa na manipulację dystansem w odniesieniu do kontekstu, w którym taki dyskurs powstaje. Analiza przeprowadzona została ze szczególnym uwzględnieniem pięciu aspektów, które przyjęte zostały jako najistotniejsze składowe procesu skracania dystansu w komunikacji. Są to: właściwości sytuacyjne, środki świadczące o ustanowieniu nieformalnego rejestru, poruszane treści, zabiegi werbalne oraz czynniki dodatkowe, w których uwidaczniają się procesy mentalne mówiącego. Ostatnia część pracy służy podsumowaniu zebranych wyników, ich analizie i ewaluacji. Wynika z nich teza, że do skracania dystansu przyczyniają się przede wszystkim takie czynniki jak mówienie językiem odbiorcy i kreowanie bezpośredniej atmosfery. To pierwsze przejawia się w postaci świadomego operowania nieformalnym językiem, z całą jego złożonością w swojej prostocie. To drugie może być osiągnięte za pomocą komplementu, niefrasobliwego przytyku, uśmiechu, czy poruszaniu osobistych tematów, które łączą nas z odbiorcą.
