Wzorzec dobrego menedżera w kontekście przestępstwa nadużycia zaufania z art. 296 kodeksu karnego

The thesis raises the issue of the application of the model of a good manager in the process of imputing criminal liability for the offense of abuse of trust (Article 296 of the Criminal Code). This is the offense that opens Chapter XXXVI of the Criminal Code, entitled "Crimes against economic turnover and property interests in civil law transactions". As this is an economic crime, special attention should be paid to the ultima ratio principle of criminal law when assigning criminal responsibility. It prevents the overly broad application of criminal laws that could jeopardize the proper functioning of economic turnover. The application of the standard of a good manager sometimes raises some doubts, especially with regard to compliance with the principle of nullum crimen sine lege, which is one of the fundamental principles of criminal law. The standard has an auxiliary function, i.e., it is applied only when the powers or duties of the manager are defined too generally, and when the body applying the law is confronted with the dilemma of whether the manager's conduct in question actually constituted an abuse of powers or a failure to fulfill managerial duties. The first chapter of the thesis discusses issues related to the use of personal models in criminal law and the problems associated with their application. The second chapter treats the rules of conduct in compliance with which managers should act. The third chapter, in turn, relates to the problems of assigning criminal liability to a manager for committing the offense of abuse of trust.

Praca porusza problematykę stosowania wzorca dobrego menedżera w procesie przypisywania odpowiedzialności karnej za dokonanie przestępstwa nadużycia zaufania (art. 296 k.k.). Regulacja normująca ten typ czynu zabronionego otwiera rozdział XXXVI kodeksu karnego zatytułowany „Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym”. W związku z tym, że jest to przestępstwo gospodarcze, szczególną uwagę przy przypisywaniu odpowiedzialności karnej należy przywiązywać do zasady ultima ratio prawa karnego. Zapobiega ona zbyt szerokiemu stosowaniu przepisów karnych, które mogłoby zagrozić odpowiedniemu funkcjonowaniu obrotu gospodarczego. Stosowanie wzorca dobrego menedżera budzi niekiedy wątpliwości, szczególnie w kontekście zgodności z zasadą nullum crimen sine lege, stanowiącą jedną z fundamentalnych zasad prawa karnego. Wzorzec ten pełni funkcję pomocniczą, tj. stosuje się go dopiero wtedy, gdy uprawnienia lub obowiązki menedżera określone zostały zbyt ogólnie, a organ stosujący prawo został postawiony przed dylematem, czy dane zachowanie menedżera stanowiło w istocie nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków menedżerskich. W pierwszym rozdziale pracy omówiono kwestie związane ze stosowaniem wzorców osobowych w prawie karnym oraz z problemami towarzyszącymi ich stosowaniu. Drugi rozdział traktuje o regułach postępowania, w zgodzie z którymi powinni działać menedżerowie. Trzeci rozdział zaś dotyka problematyki przypisania odpowiedzialności karnej menedżerowi z tytułu popełnienia przestępstwa nadużycia zaufania.