Taras z Uroczynem Mii Couto jako postkolonialna subwersja konwencji powieści detektywistycznej.

Przedmiotem niniejszej pracy jest literacki mariaż gatunkowej formy powieści kryminalnej z problematyką postkolonialną zilustrowany przykładem dzieła mozambickiego twórcy Mii Couto – „Taras z uroczynem”. Opracowanie ma na celu unaocznić znaczenie powieści kryminalnej jako nierzadko pierwszego głosu denuncjującego patologie społeczne w przestrzeni postkolonialnej. Struktura oraz baza konceptualno-teoretyczna tradycyjnej powieści detektywistycznej służą bowiem za doskonałe tło dla oddania skomplikowanej rzeczywistości byłych kolonii, w tym przypadku – eks-kolonii portugalskiej. Mimo że w optyce eurocentrycznej kryminał, choć nietracący na popularności, uchodzi za gatunek-relikt zakotwiczony niejako w zastanej tradycji literackiej, w literaturach postkolonialnych poddany zostaje on interesującym przeobrażeniom. Przejawem tej tendencji jest między innymi powieść „Taras z uroczynem”. Jej autor, decydując się na intelektualną żonglerkę motywami typowymi dla powieści detektywistycznej, nasyca jednocześnie swoje dzieło lokalnym kolorytem widocznym w fabule oraz elementami typowego dla siebie nurtu estetycznego – realizmu animalistycznego.

The subject of this thesis is the literary marriage of the genre form of the crime fiction with post-colonial issues, illustrated by the example of the work of Mozambican author Mia Couto - "Under the Frangipani". The study aims to highlight the importance of the crime novel as often the first voice depicting social pathologies in the post-colonial space. The structure and the conceptual and theoretical base of the traditional detective novel serve, in fact, as a perfect background for depicting the complex reality of former colonies, in this case – the ex-colony of Portugal. Despite the fact that from the Eurocentric perspective the detective story, although not losing its popularity, is regarded as a genre-relic anchored, so to speak, in the established literary tradition, in post-colonial literatures it undergoes interesting transformations. A manifestation of this tendency is, among others, the novel "Under the Frangipani". Its author, deciding to intellectually juggle with motifs typical for the detective fiction, at the same time imbues his work with a bit of local colour evident in the plot and elements of his typical aesthetic trend - animalistic realism.

O tema deste trabalho de licenciatura é a fusão literária da forma de género da ficção policial com as questões pós-coloniais, ilustrada pelo exemplo da obra do autor moçambicano Mia Couto – „A Varanda do Frangipani”. O estudo tem como objetivo realçar a importância do romance policialesco como, muitas vezes, a primeira voz que denuncia as patologias sociais no espaço pós-colonial. A estrutura e a base conceptual e teórica da trama policial tradicional servem, de facto, como um fundo perfeito para retratar a complexa realidade de ex-colónias, neste caso – uma das ex-colónias de Portugal. Apesar de, na perspetiva eurocêntrica, a ficção detetivesca, não perdendo a sua popularidade, ser considerada como um género-vestígio ancorado, por assim dizer, na tradição literária estabelecida, nas literaturas pós-coloniais passa pelas transformações interessantes. Uma manifestação desta tendência é, entre outros, o romance „A Varanda do Frangipani”. O seu autor, decidindo brincar com os motivos típicos da ficção policial, imbui ao mesmo tempo a sua obra com um pouco da cor local e os elementos da sua tendência estética típica - o realismo animalesco.