Tragedia Samuela Taylora Coleridge’a „Osorio” w świetle jego krytyki szekspirowskiej

The critical writings of Samuel Taylor Coleridge attest to a notable turn in his thinking on Shakespeare in late 1797. While his earlier notes contain only some scant references to Shakespeare’s works, the comments from 1797 increasingly praise the genius of Shakespeare. It was also around late 1797 that Coleridge embarked on his venture as a critic and gradually conceived his interpretations of the chief Shakespearean protagonists. This intensified preoccupation with Shakespeare coincides with Coleridge’s work on his tragedy Osorio (1797) after Richard Brinsley Sheridan, the owner of Drury Lane, invited him to compose a play. This thesis examines the plausible links between Coleridge’s reflections on Shakespeare’s characters and the main characters of his tragedy. Chapter I focuses on Coleridge’s role as a critic, his methods of textual analysis, especially his close attention to opening scenes, and his psychological readings of Shakespearean drama. Chapters II and III respectively examine Osorio and Albert, the two protagonists of Osorio, and point out various affinities between them and the principal characters of Shakespeare’s plays. This study reveals that although the Coleridgean protagonists are reminiscent of Shakespearean characters to a great extent, they are no mere rewritings but instead entirely original creations of Coleridge.

Pisma krytyczne Samuela Taylora Coleridge’a wskazują na wyraźny przełom w jego myśleniu o Szekspirze w roku 1797. O ile jego wcześniejsze zapiski zawierają nieliczne odwołania do dzieł Szekspirowskich, o tyle uwagi snute od końca roku 1797 coraz częściej charakteryzuje pochwalny ton względem geniuszu Szekspira. Również pod koniec roku 1797 Coleridge sięga po krytyczne pióro i sukcesywnie formułuje swoje analizy szekspirowskich protagonistów. Owa wzmożona fascynacja Szekspirem zaskakująco zbiega się w czasie z okresem, podczas którego Coleridge pracował nad swoją tragedią „Osorio” (1797) po tym, jak Richard Brinsley Sheridan zachęcił go do napisania sztuki na deski teatru Drury Lane. Niniejsza praca prezentuje związki pomiędzy spostrzeżeniami Coleridge’a na temat postaci szekspirowskich a bohaterami jego własnego dramatu. Rozdział pierwszy omawia rolę Coleridge’a jako krytyka, stosowane przez niego metody interpretacji tekstu dramatycznego – w szczególności uważna lektura pierwszych scen – i psychologiczny wymiar jego analiz. Kolejne dwa rozdziały poświęcone są Osoriowi i Albertowi, protagonistom tragedii Coleridge’a, i ukazują rozmaite powinowactwa pomiędzy tymi dwoma bohaterami a postaciami szekspirowskimi. Zaproponowane przeze mnie odczytania dowodzą, że chociaż Coleridge’owskie postaci znacząco przypominają dramatis personae ze sztuk Szekspira, to nie są ich przeróbkami, tylko w pełni oryginalnymi kreacjami autora tragedii „Osorio”.