How to talk about Otherness in elementary school literature lessons?

The issue of Otherness is an issue that is a frequent literary theme in the 21st century and appears in various ways in culture. However, it rarely becomes the subject of consideration in lessons. Hence, the work addresses the topic of working with variously understood Otherness in literary education at the elementary school level. The initial chapters introduce the development of literature for children and adolescents from the 17th century to the present day, noting the images of Otherness that sometimes appear, such as the presence of characters who are not fully physically able. Then old works with blind heroines (" Katarynka" by B. Prus, " Spotkanie nad morzem" by J. Korczakowska) were discussed in terms of stereotyping and disregarding the needs of disabled people, and finally the work entitled "Kosmita" by R. Jedrzejewska-Wróbel, whose little hero is an autistic child. In the next part, works raising, experiencing its birth and renaissance in one, the theme of the LGBTQ+ community were given and discussed. Analyzed were: "Fanfik" by N. Osinska, and "Koniec gry" by A. Onichimowska. The last chapter is a series of new solutions for polish language education on working with old and new readings, respecting Otherness and paying close attention to it. Thus, this work is an attempt to expand the new topic of Otherness related to disability, sexuality and gender in Polish language lessons in elementary school.

Zagadnienie Inności jest kwestią, która w XXI wieku jest częstym tematem literackim i pojawia się na różny sposób w kulturze. Rzadko jednak staje się przedmiotem rozważań na lekcjach. Stąd praca podejmuje temat pracy z różnorodnie rozumianą Innością w edukacji literackiej na poziomie szkoły podstawowej. W początkowych rozdziałach przybliżono rozwój literatury dla dzieci i młodzieży od XVII wieku do czasów współczesnych, zwracając uwagę na pojawiające się niekiedy obrazy Inności, np. obecność bohaterów nie w pełni sprawnych fizycznie. Następnie omówiono dawne utwory z niewidomymi bohaterkami („Katarynka” B. Prusa, „Spotkanie nad morzem” J. Korczakowskiej) pod kątem stereotypizacji i niezauważania potrzeb niepełnosprawnych osób, a wreszcie analizie został poddany utwór pt. „Kosmita” R. Jędrzejewskiej-Wróbel, którego mały bohater to dziecko autystyczne. W dalszej części podano i omówiono utwory podnoszące, przeżywający swoje narodziny i renesans w jednym, wątek społeczności LGBTQ+. Analizie poddane zostały: „Fanfik” N. Osińskiej, „Koniec gry” A. Onichimowskiej. Ostatni rozdział to szereg nowych rozwiązań dla edukacji polonistycznej dotyczących pracy z dawnymi i nowymi lekturami, z poszanowaniem Inności i zwróceniem na nią bacznej uwagi. Praca ta jest więc próbą rozbudowania nowego tematu, jakim jest Inność związana z niepełnosprawnością, seksualnością i płcią na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej.