Wpływ uwarunkowań psychospołecznych i stereotypów płciowych na doświadczanie uzależnienia od substancji przez kobiety

Obecny stan wiedzy dotyczącej uzależnień od substancji psychoaktywnych bazuje na badaniach zdominowanych przez populację męską. Niedoreprezentacja kobiet przyczyniła się do braku pełnego zrozumienia mechanizmów i różnic związanych z płcią. Celem pracy jest poznanie wpływu różnorodnych czynników psychospołecznych oraz stereotypowych ról płciowych na proces uzależnienia u kobiet. Zastosowano analizę literatury przedmiotowej, z uwzględnieniem determinant biologicznych, psychologicznych, społecznych i kulturowych. Dla poparcia i poszerzenia wiedzy teoretycznej, przeprowadzono badanie o charakterze jakościowym, w postaci pogłębionych wywiadów częściowo ustrukturyzowanych z kobietami zmagającymi się z uzależnieniem od alkoholu. Analiza wyników badania pozwoliła na zidentyfikowanie najważniejszych uwarunkowań psychospołecznych wpływających na kolejne etapy uzależnienia – inicjację kontaktów z alkoholem, rozwój, podtrzymywanie i pogłębianie uzależnienia, a także na terapię u kobiet. Na podstawie wywiadów, ukazano również zależności pomiędzy relacjami społecznymi i stereotypowymi rolami płciowymi a doświadczaniem uzależnienia przez kobiety oraz potwierdzono szczególną rolę opisanych mechanizmów w przebiegu leczenia. Niniejsza praca podkreśla konieczność stosowania podejścia kompleksowego i wieloczynnikowego w analizie uzależnień. Jej rezultaty mogą mieć implikacje dla projektowania działań profilaktycznych i terapeutycznych, dostosowanych do potrzeb kobiet.

Most of the existing scientific research on Substance Abuse Disorder has been predominantly focused on the male population, leading to an incomplete understanding of gender-related differences. The aim of this study is to explore the influence of various psychosocial factors and stereotypical gender roles on the addiction in women. A comprehensive review of relevant literature was conducted, covering biological, psychological, social, and cultural determinants. To support and enhance the theoretical background, a qualitative study was conducted. The study involved in-depth semi-structured interviews with women struggling with alcohol addiction. As a result, key psychosocial factors involved in initiation of alcohol consumption, progression into dependence, maintenance of addiction, as well as therapy among women were identified. The interviews also confirmed the connection between social interactions, gender roles and women’s experience of addiction.This study highlights the importance of adopting a comprehensive approach in addiction analysis. Its findings could help to design prevention plans and therapeutic interventions for women.