Obsesja wstrętu : wizje rozkładu a kategoria obrzydzenia w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera

Artykuł jest poświęcony nader częstym w twórczości poetyckiej Kazimierza Przerwy-Tetmajera wizjom rozkładu, których katalizatorem jest doświadczany przez podmiot wstręt, zwłaszcza opisywany przez Julię Kristevą "wstręt do siebie". Rozkładowi, mającemu charakter destruktywnej siły, w imaginarium Tetmajera podlegają ciało i dusza, życie i śmierć, natura i poezja, podmiot i jego wspomnienia czy uczucia. Za najbardziej reprezentatywne przykłady szczególnego nagromadzenia wspomnianych motywów uznać należy dwa najwcześniejsze tomy - pierwszą (1891) oraz drugą (1894) serię "Poezji". Do interpretacji poezji Tetmajera wykorzystane zostały założenia studiów afektywnych. W tekście zaprezentowano też następujące problemy: wstręt do życia, pejzaże rozkładu, figury wstrętu, rozkład "ja", wstręt do cielesności, rozkład pamięci i wspomnień.

The paper is devoted to common in Kazimierz Przerwa-Tetmajer's poetic work visions of decay, the catalytic agent in which is repulsion experienced by the subject, in particular the one described by Julia Kristeva as "fear of the self". The body and soul, life and death, nature and poetry, subject and its memories and feelings in Tetmajer's imaginarium are subordinated to decay-a destructive force in its nature. Most representative examples of uncommon accumulation of the motifs in question are two earliest volumes: the first (1891) and the second (1894) series of Poezje (Poetry). Assumptions of affective studies are employed to interpret Tetmajer's poetry. The article also touches the following issues: repulsion to life, landscapes of decay, repulsion figures, decay of the self, repulsion of the bodily, decay of memory and memories.