The purpose of this study is to show the occurring relationships between the experience of peer aggression and the intensity of depressive symptoms, as well as the frequency of disclosure of episodes of aggression ( by both victims and perpetrators) in a group of learners in grades 4-8 of elementary schools. In addition, an attempt was made to determine the impact of received social support on the severity of depressive symptoms.The theoretical part of the paper presents and characterizes the phenomenon of aggression, taking into account the definitional context and forms of aggression: physical, verbal, self-aggression. This phenomenon has a complex causality, ranging from biological, endocrinological factors to factors of psychological nature, as advocated by Sigmund Freud, Leonard Berkowitz or Albert Bandura. In the context of people in the developmental stage of late childhood and early adolescence, it is noteworthy to emphasize that the determining influence on the emergence of aggression is family, school and peer environment and mass media. Aggression is also associated with multidimensional consequences for both the victim and the perpetrator.The next theoretical part was devoted to a discussion of depression, taking into account the classification criteria according to ICD-10 and DSM-5. As with aggression, depression has many sources: genetic, hormonal, psychological. There is also a focus on the theories of depression formation according to Aaron Beck or Billings and Moos. How severe an illness depression is is made apparent by its effects, which include deterioration of interpersonal relationships, withdrawal from social life, somatic illness, recurrence of depression (especially untreated) and the most destructive effect, that of attempting suicide. In the case of both experiencing aggression and depression, social support from family, friends, teachers and specialized institutions plays a very important role.The next part of the paper is a discussion of the methodological layer of the research, which was conducted in a group of 222 learners in two elementary schools in Cracow in grades 4-8. The chapter poses the main research problem, which is: To what extent does peer aggression affect the appearance of depressive symptoms among victims, and how often and to whom do victims and aggressors reveal episodes of aggression?To answer them, 13 specific research questions were also posed. To conduct empirical research, the research method used became a diagnostic survey, and the technique - a survey questionnaire. In the context of studying the impact of social support, the research tool used is the Multidimensional Scale of Perceived Social Support; to study the intensity of depressive symptoms, the Anxiety and Aggression Scale Questionnaire for Children was used, and to learn about the scale of aggression, The European Bullying Intervention Project Questionnaire was used. Referring to the issue related to the disclosure of victimization, the author's survey questionnaire was used.The study showed that there is a correlation between the experience of aggression and the occurrence of depressive symptoms: as the experience of acts of aggression increases, depressive symptoms in the victim also increase. The analysis of the conducted research also shows that the occurrence of depressive symptoms is determined by gender: girls are more likely to experience a depressive state than boys. The study confirms the great importance of social support, as it reduces the severity of depressive symptoms. Social support also determines the disclosure of aggression-especially in the context of victimized people, who are more likely to signal this problem than aggressors.The paper concludes with conclusions from the research and recommendations that propose universal prevention measures that could counteract or reduce the phenomenon of aggression and peer violence and depression.
Celem niniejszej pracy jest ukazanie zachodzących zależności pomiędzy doświadczaniem agresji rówieśniczej a natężeniem objawów depresyjnych oraz częstotliwości ujawniania epizodów agresji ( zarówno przez ofiary jak i sprawców) w grupie osób uczących się w klasach 4-8 szkół podstawowych. Dodatkowo podjęto próbę określenia wpływu otrzymywanego wsparcia społecznego na nasilenie objawów depresyjnych. W części teoretycznej pracy przedstawiono i scharakteryzowano zjawisko agresji, z uwzględnieniem kontekstu definicyjnego oraz form agresji: fizycznej, słownej, autoagresji. Zjawisko to ma złożoną przyczynowość, począwszy od czynników biologicznych, endokrynologicznych, kończąc po czynniki natury psychologicznej, za którymi optowali: Zygmunt Freud, Leonard Berkowitz czy też Albert Bandura. W kontekście osób będących w fazie rozwojowej późnego dzieciństwa i wczesnej adolescencji wartym uwagi jest podkreślenie, iż determinujący wpływ na powstawanie agresji ma rodzina, środowisko szkolne i rówieśnicze oraz mass media. Agresja wiąże się również z wielowymiarowymi skutkami zarówno dla ofiary i sprawcy. Kolejna część teoretyczna poświęcona została omówieniu depresji, z uwzględnieniem kryteriów klasyfikacji według ICD-10 oraz DSM-5. Tak samo jak w przypadku agresji, depresja ma wiele źródeł: genetycznych, hormonalnych, psychologicznych. Skupiono się również na teoriach powstawania depresji według Aarona Becka czy Billingsa i Moosa. To, jak ciężką chorobą jest depresja uwidacznia się w jej skutkach, które obejmują pogorszenie relacji interpersonalnych, wycofanie się z życia społecznego, schorzenia somatyczne, nawroty depresji (szczególnie nieleczonej) oraz najbardziej destruktywny skutek czyli podjęcie próby samobójczej. Zarówno w przypadku doświadczania agresji jak i depresji bardzo ważną rolę odgrywa wsparcie społeczne, płynące ze strony rodziny, przyjaciół, nauczycieli oraz specjalistycznych instytucji. Kolejną częścią pracy jest omówienie warstwy metodologicznej badań, które zostały przeprowadzone w grupie 222 osób uczących się w dwóch krakowskich szkołach podstawowych w klasach 4-8. W rozdziale tym postawiono główny problem badawczy, który brzmi: W jakim stopniu agresja rówieśnicza wpływa na pojawienie się objawów depresyjnych wśród ofiar oraz jak często i komu ofiary i agresorzy ujawniają epizody agresji? W celu odpowiedzi na nie postawiono również 13 szczegółowych pytań badawczych. Do przeprowadzenia badań empirycznych użytą metodą badawczą stał się sondaż diagnostyczny, a techniką- kwestionariusz ankiety. W kontekście badania wpływu wsparcia społecznego wykorzystanym narzędziem badawczym jest Wielowymiarowa Skala Spostrzeganego Wsparcia Społecznego; do zbadania natężenia objawów depresyjnych posłużono się Kwestionariuszem skali lęku i agresji wśród dzieci, a do poznania skali agresji wykorzystano The European Bullying Intervention Project Questionnaire. Odnosząc się do kwestii związanej z ujawnianiem wiktymizacji użyto autorskiego kwestionariusza ankiety. Przeprowadzone badania ukazały, iż istnieje zależność między doświadczaniem agresji a występowaniem objawów depresyjnych: wraz ze wzrostem doświadczania aktów agresji nasilają się również objawy depresyjne u ofiary. Z analizy przeprowadzonych badań wynika również występowanie objawów depresyjnych determinuje płeć: dziewczęta częściej niż chłopcy odczuwają stan depresyjny. Przeprowadzone badania potwierdzają jak ogromnie znaczenie ma wsparcie społeczne, bowiem obniża ono nasilenie objawów depresyjnych. Wsparcie społeczne determinuje również ujawnianie agresji- szczególnie w kontekście osób wiktymizowanych, które częściej sygnalizują ten problem od agresorów. Praca zakończona jest wnioskami z przeprowadzonych badań oraz rekomendacjami, w których zaproponowano działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej, które mogłyby przeciwdziałać lub ograniczać zjawisko agresji i przemocy rówieśniczej oraz depresji.
