Zróżnicowanie struktury gniazda u sikory modrej (Cyanistes caeruleus)

Within the diverse avifauna, cavity nesters are particularly uniform and characteristic due to their use of tree hollows, various cavities and crevices, and ground burrows as locations for their nests. One of the species belonging to the cavity nesters is the Blue Tit (Cyanistes caeruleus). Its nests are constructed by adults, usually built of moss, bristles and feathers, and sometimes other elements, often including debris resulting from environmental pollution by human activities (Jagiello et al. 2019). Construction and material composition of a nest can have significant impact on the conditions that will be maintained during egg-laying and rearing of the chicks, e.g., in-nest temperature, its tightness and construction stability, and cleanliness. These factors can directly affect the ecology of the entire species. Presented research was aimed at verifying whether there is variability and repeatability in the material composition of nests built by blue tits breeding in a wild, managed nest-box population. Thanks to the long-term character of the study, breeding females were observed repeatedly, which enabled comparisons of within- and between-female variation in nest construction behaviour. Nest data was collected in a well-known population of hole-breeding birds on the Swedish island of Gotland. Photographs of identified nests were taken on egg laying or during incubation period from above so as not to disturb nests’ structure, and were analyzed in the ImageJ software to derive basic summaries of nest composition. The results show that the amount of feathers in the top layer of the nest was repeatable within females: birds using larger amounts of feathers did so consistently during subsequent breeding attempts. Additionally, first breeding attempts showed no relationship between nest composition and individual mass or body levels, whereas in subsequent attempts I identified positive (albeit non-significant) trends).

Wśród różnorodnej awifauny wyróżniono gniazdujące dziuplaki ze względu na zakładanie gniazd w zagłębieniach, różnych dziuplach i szczelinach oraz norach ziemnych. Jednym z gatunków zaliczanych do dziuplaków jest modraszka (Cyanistes caeruleus). Jej gniazda budowane są przez dorosłe osobniki, najczęściej wykorzystując do tego mchu, włosie i pióra, a czasami z dodatkiem innych elementów, często będących efektem działalności człowieka i zanieczyszczenia środowiska (Jagiełło i in. 2019). Konstrukcja i skład materiałowy gniazda mogą mieć istotny wpływ na warunki, jakie będą utrzymywane podczas składania jaj i odchowu piskląt, np. temperaturę w gnieździe, jego szczelność i stabilność konstrukcji, czystość. Czynniki te mogą bezpośrednio wpływać na ekologię całego gatunku. Celem pracy badawczej było sprawdzenie, czy występuje zmienność składu materiałowego gniazd w dzikiej, budkowej populacji modraszki. Długoterminowy charakter badań pozwolił na wielokrotne obserwacje rozmnażających się samic, co umożliwiło porównanie wewnątrz- i międzyosobniczego zróżnicowania cech związanych z budową gniazd. Dane dotyczące gniazd zebrano w dobrze znanej populacji ptaków na szwedzkiej wyspie Gotlandii. Zdjęcia odkrytych gniazd wykonano z góry w czasie składania jaj lub w okresie inkubacji, tak aby nie naruszyć ich struktury, i poddano je analizie w programie ImageJ w celu uzyskania podstawowych zmiennych opisujących skład gniazda. Z przeprowadzonych badań wynika, że ilość piór w górnej warstwie gniazda jest silnie powtarzalna pomiędzy samicami: samice wzbogacające gniazda w pióra robią tak konsekwentnie w czasie kolejnych sezonów lęgowych. Ptaki zidentyfikowane we wcześniejszych próbach lęgowych nie wykazywały zależności składu gniazda od ciężaru osobnika czy jego poziomu agresji. Ptaki w późniejszych próbach wykazywały takie związki (marginalnie nieistotne).