Contacts of the Second Republic of Poland with the independent states of the Caucasus (Georgia, Azerbaijan, Armenia, Republic of Mountains) and the emigration circles of these countries to the signing of the Litvinov Protocol and the non-aggression pact with the USSR

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest szczegółowe opisanie kontaktów dyplomatycznych II Rzeczpospolitej Polskiej z niepodległymi państwami położonymi na terenie Kaukazu i Zakaukazia: Demokratyczną Republiką Gruzji, Republiką Górską Północnego Kaukazu, Demokratyczną Republiką Armenii i Demokratyczną Republiką Azerbejdżanu do czasu ich podbicia przez Armię Czerwoną. Praca przedstawia również kontakty międzywojennych władz RP z przedstawicielami środowisk emigracji politycznej kaukaskich państw już po utraceniu przez nie niepodległości. Autor przygotowywał pracę w oparciu o sprawozdania z działalności z polskich konsulatów, publikacje opisujące prowadzoną przez rządy II RP politykę zagraniczną a także korespondencję polskich dyplomatów takich jak Tadeusz Hołówko. Aby dokładnie zarysować realia polityczne i społeczne Kaukazu i Zakaukazia panujące w pierwszej połowie XX wieku autor poświęcił pierwsze cztery rozdziały na przedstawienie historii regionu i kaukaskich narodowości tworzących wymienione w tytule państwa. Szczególną uwagę poświęcono związkom historycznym Polski z regionem Kaukazu i kontaktom ludów kaukaskich z Polską i jej mieszkańcami. Były one w pewnym okresie bardzo żywe a spory wkład w historię państwa polskiego mieli zwłaszcza Ormianie. Pierwsze rozdziały opisują także kształtowanie się polskiej mniejszości na Kaukazie i jej wpływ na jego historię. Rozdział piąty poświęcony jest stosunkom dyplomatycznym odrodzonego po okresie rozbiorów państwa polskiego z powstałymi w podobnym okresie niepodległymi państwami kauakaskimi. Autor opisuje polskie próby nawiązania sojuszy z Gruzją i Azerbejdżanem a także przedstawia pokrótce historię państw kaukaskich do czasu wkroczenia na ten teren Armii Czerwonej i ich upadku. Rozdział ten przedstawia również historię polskich placówek dyplomatycznych na terenie Kaukazu, istniejących również po podboju regionu przez ZSRR. Przedstawia rolę tych organów na kształtowanie się stosunków polsko-sowieckich i funkcjonowanie polskiej mniejszości na Kaukazie. Ostatni rozdział skupia się na relacjach polskiego rządu z przebywającymi licznie w Europie przedstawicielami politycznej emigracji kaukaskiej. Polska po upadku niepodległych państw Kaukazu realizując promowaną przez zwolenników Józefa Piłsudskiego antybolszewicką politykę prometeizmu nawiązała szeroko zakrojoną współpracę z przedstawicielami wymienionych w tytule pracy, nieistniejących już w tym czasie państw. Działalność ruchu prometejskiego wiązała się z finansowaniem przez Polskę organizacji i tytułów prasowych promujących niepodległość państw kaukaskich, wiodące było paryskie czasopismo „Promethee”. Autor opisuje działania polskich dyplomatów mające na celu pozyskanie kaukaskich sojuszników a także próby politycznego zunifikowania przedstawicieli skłóconych ze sobą kaukaskich narodowości. Autor pokazuje przyczyny gwałtownego spadku popularności idei prometejskich w latach 30 XX wieku a także wskazuje na główny powód zaprzestania oficjalnego wsparcia kaukaskich polityków w Europie, było nim znormalizowanie stosunków dyplomatycznych Polski i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

The purpose of this thesis is to describe in detail the diplomatic contacts of the Second Polish Republic with the independent states located in the Caucasus and Transcaucasus: the Democratic Republic of Georgia, the Mountain Republic of the North Caucasus, the Democratic Republic of Armenia and the Democratic Republic of Azerbaijan until their conquest by the Red Army. The work also presents the contacts of the interwar Polish authorities with representatives of the political emigration circles of the Caucasian states already after they lost their independence. The author prepared the work based on activity reports from Polish consulates, publications describing the foreign policy pursued by the governments of the Second Republic, as well as the correspondence of Polish diplomats such as Tadeusz Hołówko. To accurately outline the political and social realities of the Caucasus and Transcaucasia prevailing in the first half of the 20th century, the author devoted the first four chapters to presenting the history of the region and the Caucasian nationalities that make up the countries mentioned in the title. Special attention was paid to the historical ties between Poland and the Caucasus region and the contacts of the Caucasian peoples with Poland and its people. These were very lively at one time and the Armenians, in particular, had a considerable contribution to the history of the Polish state. The first chapters also describe the formation of the Polish minority in the Caucasus and its influence on its history. The fifth chapter is devoted to the diplomatic relations of the Polish state, reborn after the period of the partition of the Polish state with the independent Caucasian states that were established during a similar period. The author describes Polish attempts to establish alliances with Georgia and Azerbaijan and also briefly presents the history of the Caucasian states until the Red Army entered the area and they collapsed. The chapter also presents the history of Polish diplomatic missions in the Caucasus, which also existed after the USSR conquered the region. It presents the role of these bodies on the formation of Polish-Soviet relations and the functioning of the Polish minority in the Caucasus. The last chapter focuses on the Polish government's relations with the representatives of the Caucasian political emigration residing in Europe in large numbers. Poland, after the collapse of the independent states of the Caucasus, implementing the anti-Bolshevik policy of Prometheanism promoted by Jozef Pilsudski's followers, established extensive cooperation with representatives of the states mentioned in the title of the work, which no longer existed at that time. The activities of the Promethean movement involved Polish funding of organizations and press titles promoting the independence of the Caucasian states, the leading one being the Parisian magazine Promethee. The author describes the activities of Polish diplomats aimed at winning Caucasian allies and also attempts to politically unify representatives of the feuding Caucasian nationalities. The author shows the reasons for the sharp decline in the popularity of Promethean ideas in the 1930s, the twentieth century and also indicates the main reason for the cessation of official support of Caucasian politicians in Europe, was the normalization of diplomatic relations between Poland and the Union of Soviet Socialist Republics.