Cechy osobowości i relacje z przełożonym a stres i wypalenie zawodowe w grupie nauczycieli.

Zawód nauczyciela związany jest z ogromną odpowiedzialnością, jaką niesie edukacja kolejnych pokoleń. Praca ta może być źródłem dużej satysfakcji, cechuje ją jednak również wysokie ryzyko negatywnych dla zdrowia skutków. Z dotychczas zebranych danych wynika, że nauczyciele znajdują się w czołówce zawodów najbardziej narażonych na wystąpienie wypalenia zawodowego oraz stresu. Dane statystyczne wskazują, na spadek zainteresowania wyborem tej profesji, który w większym stopniu dotyczy nauczycieli matematyki i nauk przyrodniczych niż nauczycieli innych przedmiotów. Dane pochodzące z Międzynarodowego Badania Postępów Biegłości w Czytaniu wskazuje, że poziom satysfakcji zawodowej polskich nauczycieli przedmiotów ścisłych jest również dużo niższy niż nauczycieli języka polskiego. Taka sytuacja budzi zaniepokojenie, ponieważ badania wskazują, że wyniki uczniów w matematyce przekładają się na ich osiągnięcia zawodowe i finansowe w przyszłości. Nie każdy nauczyciel jednak podczas trwania swojej kariery zawodowej doświadcza skutków wypalenia. Dotychczasowe badania wskazują na ochronny efekt relacji z przełożonym przed odczuwanym stresem w miejscu pracy, jak i wypaleniem zawodowym. Celem przeprowadzonego badania było ustalenie związku między cechami osobowości oraz relacją z przełożonym w grupie nauczycieli przedmiotów humanistycznych i ścisłych, a poziomem subiektywnie odczuwanego stresu i wypalenia zawodowego. Badanie miało formę kwestionariuszową i zostało przeprowadzone w sposób zdalny. Przeprowadzone analizy statystyczne wskazują na brak różnicy w poziomie wypalenia zawodowego i stresu w grupie nauczycieli przedmiotów humanistycznych i grupie nauczycieli przedmiotów ścisłych. Różnica w relacji z przełożonym w grupie nauczycieli przedmiotów humanistycznych i przedmiotów ścisłych okazała się istotna na poziomie tendencji statystycznej dla podskali respekt wobec profesjonalizmu przełożonego. Korelacje między wypaleniem zawodowym a cechami osobowości, oraz między wypaleniem zawodowym a relacją z przełożonym zostały potwierdzone dla poszczególnych podskal. Związek między poziomem odczuwanego stresu a cechami osobowości nie został wykryty.

Teaching profession bares a great responsibility that comes with educating next generations. Teaching can bring a lot of satisfaction, yet it holds a great risk of negative effects on one’s health. Collected data indicates that teaching is one of the most at-risk professions exposed to experience job burnout and stress. What is more, there is a shortage of people interested in choosing teaching as their profession. Interestingly, this trend is more accurate for mathematics and science teachers. Data from Progress in International Reading Literacy Study shows that polish mathematic and science teachers have lower level of job satisfaction compared to polish language teachers. Taking under consideration that student mathematics knowledge is highly correlated with their future earnings and overall post school success, those findings can be found alarming. However, not all teachers experience job burnout during their career. Previous research showed that relationship with a boss can have protective effect from occupational stress and job burnout. The aim of this study was to explore the connection between personality traits and relationship with the supervisor in relation to stress and occupational burnout in the group of teachers. The study was conducted using the questionnaire method and was held online. The results show that there is no difference between science teachers and humanist teachers in terms of stress and job burnout. The difference in relationship with a supervisor between science teachers and humanist teachers was found to be significant at the statistical trend level for the subscale professional respect. Correlations between job burnout and personality traits, and between job burnout and relationship with a supervisor were statistically significant for individual subscales. Relation between stress level and personality traits were not found.