Obsydian na ziemiach Majów. Handel surowcem, znaczenie, symbolika.

Praca prezentuje charakterystykę zabytków obsydianowych występujących na ziemiach zamieszkiwanych przez Majów oraz znaczenie i symbolikę tego surowca w ich kulturze. Na podstawie analizy danych zebranych przez wielu badaczy podczas wieloletnich prac wykopaliskowych na obszarze Mezoameryki można wywnioskować, jak ważną rolę pełnił obsydian wśród prekolumbijskich kultur, zarówno w sferze życia codziennego, jak i religijnego. Znaczna ilość zabytków wykonanych z tego surowca oraz ich różnorodność pokazuje nam, że obsydian był dla Majów cennym przedmiotem handlu regionalnego i dalekosiężnego. Wykorzystywano go do produkcji ozdób, broni, narzędzi do użytku codziennego, ale także przeznaczonych do celów rytualnych i praktyk magicznych. Wydobycie tego surowca nadzorowały wielkie ośrodki miejskie, centra władzy i potęgi militarnej. Obsydian, ze względu na swoje właściwości fizyko-chemiczne nazywany był metalem Majów, a jego wykorzystywanie cechowało w znacznej mierze technologię tej kultury.

The following thesis presents the characteristics of obsidian artefacts found in the lands inhabited by the Maya and the importance and symbolism of this material in their culture. Based on the analysis of data collected by many researchers during many years of excavations in Mesoamerica, it can be concluded how important a role obsidian played among pre-Columbian cultures, both in the sphere of everyday and religious life. The large number of artifacts made of this material and their diversity show us that obsidian was a valuable item of regional and long-distance trade for the Maya. It was used to produce jewellry, weapons, tools for everyday use, but also for ritual purposes and magical practices. The extraction of this raw material was supervised by large urban centers, centers of power and military power. Obsidian, due to its physico-chemical properties, was called the Mayan metal, and its use was main characteristic of the technology of this culture.