Empathy : the favorite of science fiction literature

Artykuł poświęcono zastanawiająco częstej we współczesnej literackiej fantastyce naukowej - zarówno światowej jak i polskiej - problematyzacji empatii, z reguły nazywanej wprost i poddawanej literackiej interpretacji, niekoniecznie afirmatywnej. Empatia postać bądź konkretnego "urządzenia", bądź podstawowego wyróżnika człowieczeństwa, staje się sygnałem absolutu, stygmatem bohaterstwa lub nadrzędną zasadą społeczności, ujawniając niekiedy zasady współodczuwającej symbiozy przekraczającej wymiar antropocentryczny. Analizie poddano powieści i opowiadania - między innymi - Octavii Butler, Ursuli le Guin i Phillipa Dicka i przede wszystkim twórczość Stanisława Lema i Jacka Dukaja.

The article focuses on the intriguingly frequent problematization of empathy in modern science fiction literature - both globally and in the Polish context - which authors usually mention explicitly, subjecting empathy to literary interpretation although not necessarily an affirming one. Empathy in the form of a specific "device" or a trait typical to humanity becomes a symbol of the absolute, a stigma of heroism , or a governing principle of a community, occasionally revealing the principles of an empathetic symbiosis that exceeds the anthropocentric dimension. The author analyzes novels and short stories by Octavia Butler, Ursula Le Guin, Philip Dick, along with a special focus on Stanislaw Lem and Jacek Dukaj.