The porous dramaturgy of Tadeusz Różewicz

Utwory teatralne Tadeusza Różewicza postrzegane są jako rozpisane z pedantyczną precyzją partytury wymagające od realizatorów wiernego odtworzenia: każdy detal scenicznej rzeczywistości został precyzyjnie zaplanowany przez dramatopisarza, od rodzaju muzyki rozlegającej się w tle po szerokość nogawek noszonych przez aktorów spodni. A jednak w sztukach autora Kartoteki znaleźć można zaskakująco liczne pęknięcia, przez które przenikać może z jednej strony wyobraźnia czytelnika lub reżysera, z drugiej zaś – rzeczywistość niesceniczna w całej swojej aktualności. To zjawisko, dla którego proponuję (za Cathy Turner i Dušką Radosavljević) określenie „porowata dramaturgia”, wydaje się jedną z najciekawszych cech przeznaczonych dla teatru tekstów Różewicza, umożliwiającą ciągłe aktualizowanie ich sensów i zapraszającą potencjalnych realizatorów do wchodzenia z nimi w dialog.

Tadeusz Różewicz's theater works are perceived as written with pedantic precision, requiring faithful reproduction from the producers: every detail of the stage reality was precisely planned by the playwright, from the type of music playing in the background to the width of the trouser legs worn by the actors. And yet, in the plays of the author of Kartoteka, one can find surprisingly numerous cracks through which, on the one hand, the reader's or director's imagination can penetrate, and, on the other hand, non-stage reality in all its relevance can penetrate. This phenomenon, for which I propose (following Cathy Turner and Duška Radosavljević) the term "porous dramaturgy", seems to be one of the most interesting features of Różewicz's texts intended for the theater, enabling continuous updating of their meanings and inviting potential producers to enter into dialogue with them.