Potoczne myślenie o zdrowiu i chorobie

Public health policies aiming to create a healthy lifestyle of society are supported by mass communication. It can be improved by the knowledge of media recipients ways of thinking. The paper is an attempt to synthetic analysis of what Poles think about health issues - how they value it, how they perceive health and illness, what health depends on, how they judge their attitude to knowledge about the impact of lifestyle on health, how they assess their own health care and how their knowledge translates into actions. The material are results collected from numerous surveys conducted over the past several years in Poland, including those implemented by the author. Due to difficulties in comparing detailed statements, general picture of social awareness shown is of a general nature. The analysis revealed many inconsistencies in thinking about health issues - although it is generally depended on the individual and their lifestyle, it is also quirk of fate, even though it is generally highly respected value, its good condition is not that valued. The analysis revealed too many mental obstacles to healthy living - including rare thinking about their impact on health, the belief of healthy living, numerous excuses of passive attitude to health. It also showed the uncertainty of medicine authority and subjective judgement criteria in this area. The complexity of the colloquial thinking about health suggests the need to make good use of interactive media channels, including direct doctor-patient relations and online communication.

Polityki zdrowia publicznego służące kreowaniu prozdrowotnego stylu życia społeczeństwa wspierane są przez masową komunikację. Usprawnić ją może znajomość sposobów myślenia adresatów przekazów. Praca jest próbą syntetycznego ukazania, co Polacy myślą o sprawach zdrowia - jaką przyznają mu wartość, jak pojmują zdrowie i chorobę, od czego uzależniają stan zdrowia, jaki mają stosunek do wiedzy o wpływie stylu życia na zdrowie, jak oceniają własną dbałość o zdrowie oraz czy ich wiedza przekłada się na działania. Materiałem są zgromadzone wyniki licznych badań sondażowych, prowadzonych w minionych kilkunastu latach w Polsce, w tym realizowanych przez autora. Z uwagi na trudności porównania szczegółowych ustaleń, ukazany obraz świadomości społecznej ma charakter ogólny. Analiza ukazała wiele niespójności w myśleniu o sprawach zdrowia - m.in. choć powszechnie jest ono uzależniane od jednostki i jej stylu życia, to jednocześnie od zrządzenia losu, choć ogólnie jest wysoko cenioną wartością, to jego dobry stan już nie jest tak ceniony. Ujawniła też wiele mentalnych przeszkód w realizacji zdrowego życia - m.in. rzadkie myślenie o własnym wpływie na zdrowie, przekonanie, że żyje się zdrowo, liczne usprawiedliwienia biernego stosunku do zdrowia. Pokazała również niepewność autorytetu medycyny i subiektywne kryteria ocen w tej sferze. Skomplikowanie potocznego myślenia o zdrowiu sugeruje potrzebę dowartościowania interaktywnych kanałów przekazu, w tym w bezpośrednich relacjach lekarz-pacjent oraz komunikacji "on-line".