Jak tworzyć cyfrowe edycje źródeł historycznych? : kilka uwag do nowej instrukcji wydawniczej

New technologies and assumptions resulting from the digital paradigm are increasingly visible in historical research, also in the field of the editing of sources. Editorial projects slowly begin to depart from the existing canons determined by the editorial tradition in favour of innovative solutions. The question remains whether this process takes place in all aspects of the editorial elaboration and whether relatedly the existing editorial instructions should be redefined. The purpose of this article is to characterise such a kind of publication which could be called the modern scientific, digital edition as well as to describe the process of its creation from the perspective of editorial experiences, digital humanities and practice of the publication of scientific texts. It has been made on the basis of available Polish and foreign source literature, and the analysis of chosen digital editorial projects functioning on the Internet. As a result, suggestions concerning the new editorial instruction have been formulated, taking into account issues connected with, among others, the edition medium, used data formats, edition layout and types of located annotations, as well as the project of publication interface, minimal publication functionalities and rules of facilitating and storing.

Nowe technologie i założenia wynikające z paradygmatu cyfrowego są coraz częściej widoczne w badaniach historycznych, w tym w dziedzinie edytorstwa źródeł. Tworzone projekty edytorskie powoli zaczynają odchodzić od dotychczasowych kanonów wyznaczonych przez tradycję edytorską na rzecz innowacyjnych rozwiązań. Pozostaje pytanie, czy odbywa się to we wszystkich aspektach opracowania edytorskiego i czy w związku z tym istniejące instrukcje wydawnicze powinny zostać poddane redefinicji? Celem niniejszego artykułu jest scharakteryzowanie, jakiego rodzaju publikację można nazwać nowoczesną, naukową edycją cyfrową oraz jak wygląda proces jej tworzenia z perspektywy doświadczeń edytorskich, humanistyki cyfrowej oraz praktyki publikowania tekstów naukowych. Uczynione to zostanie na podstawie dostępnej polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu oraz analizy wybranych cyfrowych projektów edytorskich funkcjonujących w Internecie. W efekcie sformułowano sugestie dotyczące nowej instrukcji wydawniczej, uwzględniające kwestie związane m.in. z nośnikiem edycji, stosowanymi formatami danych, jej układem oraz rodzajami zamieszczanych anotacji, projektem interfejsu publikacji, jej minimalnymi funkcjonalnościami, a także zasadami udostępniania oraz przechowywania.