Materialization of music in exhibition space : the exhibition "Jan A.P. Marzyciel" and "Music in the main role. Polish composers in the American film industry"

Tematem tekstu jest analiza zjawiska wystawiennictwa muzycznego, na przykładzie ekspozycji "Jan A.P. Marzyciel", jaka miała miejsce w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" w Krakowie oraz "Muzyka w roli głównej. Polscy kompozytorzy w amerykańskim przemyśle filmowym", której wernisaż odbył się 2 lipca 2023 roku w Muzeum imienia Kazimierza Pułaskiego w Warce. Uobecnienie się muzyki w przestrzeni wystawienniczej nie jest zagadnieniem nowym. W nowoczesnym muzealnictwie narracyjnym audiosfera odgrywa ważną rolę, oddziałując zarówno na warstwę informacyjną wystaw, jak również na sferę emotywną doświadczenia odbiorczego. Pełni funkcje podobne do tych, jakie praktykowane są w medium filmowym – jako towarzyszący fabule komponent audio-scenografii. Słyszalna jest w kategoriach ambientowego tła, izolowanych dźwięków wzmagających dramatyzm, komunikatu lokującego czasoprzestrzenny koloryt wystawienniczej narracji. Bywa także tematem wystawy – zwłaszcza w ekspozycjach monograficznych poświęconych kompozytorom, artystom lub epokom muzycznym. Wówczas wychodzi na plan pierwszy, eksperymentując z rozmaitymi formami komunikacji z audio-widzem. Tak jest w Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, Haus der Musik w Wiedniu czy na sławnej wystawie czasowej "David Bowie Is". Problematyczne jest w tych miejscach ufizycznienie i uprzestrzennienie muzyki, bo wystawa w pierwszym rzędzie jest przestrzenią, dialogiem perspektyw i ruchem zwiedzającego. Obraz skupia i obramowuje obiekt. Muzyka i dźwięk (mimo nowych narzędzi technologicznych) buduje przekaz o wiele bardziej otwarty i trudny do okiełznania. Wystawa "Jan AP Marzyciel" zmierzyła się w mikroskali z tymi fundamentalnymi aporiami, łącząc obiekt fizyczny (instrumenty muzyczne), opowieść o procesie twórczym (partytury i dokumentacje) i recepcję muzyki (opinie krytyków i nagrody), z próbą ucieleśnienia muzyki (oraz filmu) w formie wielkoformatowych projekcji wchodzących ze sobą w dialog i zamieniających przestrzeń wystawy w rodzaj performatywnej sceny. I tej optyce poświęcone jest tekst pokonferencyjny.