"Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" : aneksy, przeglądy

"Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" to obok londyńskich "Wiadomości" i paryskiej "Kultury" najważniejsze pismo wojennej emigracji niepodległościowej. Bardzo popularne wśród emigrantów pozostawało przez lata mniej znane czytelnikowi krajowemu. W roku 2008 doczekało się monografii pióra Jolanty Chwastyk-Kowalczyk. Lektura jej opracowania Londyński „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1944–1989. Gazeta codzienna jako środek przekazu komunikatów kulturowych uzmysławia kulturotwórczą rolę pisma. Autorka książki przywołuje dziesiątki nazwisk współpracowników gazety, cytuje setki zamieszczonych w niej recenzji oraz omówień dzieł literackich i wydarzeń kulturalnych. W jej ujęciu codzienna gazeta staje się zapisem intelektualnego życia niepodległościowej emigracji. Mój artykuł nie jest recenzją książki Jolanty Chwastyk-Kowalczyk. Moim celem jest dodanie do jej opracowania wątku, który stracił na wyrazistości w ogromnej liczbie przywołanych przez autorkę faktów. Otóż zwracam uwagę na znaczenie polsko-żydowskiego dialogu, jaki rozwijał się przez wiele lat na łamach londyńskiego pisma. Ogromna była tu rola Wacława Zagórskiego redaktora dodatku "Tydzień Polski". W opracowaniu badaczki emigracyjnej prasy nie pojawia się w ogóle nazwisko Józefa Lichtena autora kilkudziesięciu artykułów, niewystarczająco uwypuklona zostaje także kulturalna aktywność innych polskich Żydów. Książka Jolanty Chwastyk-Kowalczyk najprawdopodobniej przez lata pozostanie najpełniejszą monografią "Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza", dlatego proponuję badaczom emigracyjnego piśmiennictwa swego rodzaju suplement, dopełnienie obrazu pisma.

"Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" ("The Polish Daily & Soldier’s Daily"), along the "Wiadomości" of London and the Parisian "Kultura", was the most important periodical of the wartime independence emigration. Although very popular among emigrants, for years it had remained less known to readers in Poland. 2008 finally saw a monograph of this journal by Jolanta Chwastyk-Kowalczyk. Reading of her study Londyński "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" 1944–1989. Gazeta codzienna jako środek przekazu kulturowych [London emigration’s "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza", 1944–1989. A daily newspaper as a medium of cultural messages] demonstrates the culture-forming role of the journal. The Author recalls tens of names of the newspaper’s collaborators, quotes hundreds of published reviews and discussions of literary works and cultural events. In her approach, a daily newspaper becomes a record of the intellectual life of the independence emigration. My article is not a review of the book by Jolanta Chwastyk-Kowalczyk. My goal is to complement her study with a topic which has lost much of its distinctness in an enormous number of facts recalled by the author. Namely, I have paid attention to the significance of the Polish-Jewish dialogue which had been developing for many years in the pages of the London-based journal. A person to have a crucial role was Wacław Zagórski, the editor of the "Tydzień Polski" supplement. The name of Józef Lichten, who authored several dozen articles, is not mentioned in the study by the researcher of emigration press at all, the cultural activity of other Polish Jews is not sufficiently emphasized either. The book by Jolanta Chwastyk-Kowalczyk will probably remain the most comprehensive monograph of „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” for many years, therefore my proposal to researchers of the emigration literature is a kind of supplement, complementing the image of the journal.